Het bestuur van de koepel van projectontwikkelaars Neprom en institutionele beleggers bij monde van pensioenfonds APG en ING Real Estate doen een dringend beroep op het kabinet om zowel financieel als met stimuleringsbeleid de stilgevallen vastgoedsector weer in beweging te brengen. Daarnaast vraagt de sector het rijk veel meer dan de afgelopen jaren de regie te nemen bij belangrijke ruimtelijke ontwikkelingen in Nederland.
Uit onderzoek van onderzoekscentrum PropertyNL in opdracht van Het Financieele Dagblad blijkt dat de crisis ongekend hard toeslaat in de markt van winkels en kantoren en bedrijfsruimte. Het aantal transacties is met de helft afgenomen omdat huurders een verhuizing of verbouwing uitstellen. Daarnaast moet er door lagere huurinkomsten stevig worden afgewaardeerd op bezittingen. Mede daardoor zijn banken uitermate terughoudend en komen er op dit moment nauwelijks of geen nieuwe projecten van de grond.
Als gevolg van de schaarste aan financiële middelen neemt de concurrentie tussen de belangrijkste regio’s in Nederland toe, zo blijkt uit het onderzoek dat vandaag in een bijlage bij het FD verschijnt. Internationaal heeft met name Amsterdam te maken met groeiende concurrentie als het gaat om het vestigingsklimaat in de belangrijkste Europese steden.
Peter Noordanus, voorzitter van de Neprom, waarschuwt dat door het wegvallen van de vraag er in de komende maanden ‘tienduizenden werklozen in de bouw bij zullen komen’ en pleit voor een ‘garantiestructuur’ voor binnenstedelijke herontwikkeling. Noordanus: ‘Bij stimuleringsbeleid moet je kijken waar je de grootste winst kunt behalen. Het mooie van vastgoed is dat iedere euro die je erin stopt direct in Nederland neerslaat. Stimuleren is dus investeren en is heel wat anders dan staatssteun.’ De Neprom pleitte overigens onlangs nog tevergeefs voor verhoging van de Nederlandse Hypotheek Garantie (NHG) om de woningmarkt weer op gang te krijgen.
bron: PropertyNL
Loading ...
Gadverdamme, de zakkenvullers van Neprom zijn weer aan het bedelen…
“dat de crisis ongekend hard toeslaat in de markt van winkels en kantoren en bedrijfsruimte.”
en
“Het mooie van vastgoed is dat iedere euro die je erin stopt direct in Nederland neerslaat.”
En kijk dan vervolgens eens even in:
http://www.vng.nl/Documenten/vngdocumenten/2009_lbr/Ledenbrief_BARW-U200900538.pdf
Het halve kantorenpark staat leeg in Nederland, en de heren van Neprom denken weer aan investeren. Dan kan wel elke euro in Nederland terechtkomen, maar als je dat doet op een markt waar niemand zit te wachten op nieuwe oppervlakte, dan is het weggegooid geld en is de ‘investering’ alleen goed geweest om de mensen aan de slag te houden. Dan is een WW-uitkering goedkoper…
Ik hoop dat ons onvolprezen kabinet de markt zijn werk laat doen.
Stimuleren doe je het beste met een aantrekkelijke prijs 😉
‘Stimuleren doe je het beste met een aantrekkelijke prijs’
Onzin: de vraag is ingestort.
Dat ze de huurprijzen voor bedrijfsgebouwen en winkelpanden eens omlaag gooien. Als je ziet wat een kleine ondernemen nu aan huur moet betalen is gewoon niet normaal.
‘Bij stimuleringsbeleid moet je kijken waar je de grootste winst kunt behalen. Het mooie van vastgoed is dat iedere euro die je erin stopt direct in Nederland neerslaat. Stimuleren is dus investeren en is heel wat anders dan staatssteun.’
Kan je het beter aan mij geven. Ik spendeer het gegarandeerd alleen in Nederland.
@Nico(3)
De vraag is niet ingestort hoor. Ik ben bereid vijf grachtenpanden in Amsterdam te kopen voor €500.000 per stuk. Alleen willen de verkopers er het viervoudige ervoor.
Stimuleren kun je leren. Noordanus is overigens best een aardige naam voor iemand die poep praat.
🙂
een stelletje kleuters, dat zijn het; altijd dik doen met hun vastgoed miljoenen, en als het even tegenzit rennen ze terug onder moeders rokken. Ik hoop dat de hele club hardstikke failliet gaat, weg ermee. Smerige parasieten zijn het, zonder deze lui zou de economie er stukken beter voor staan.
“Daarnaast moet er door lagere huurinkomsten stevig worden afgewaardeerd op bezittingen.”
Daar waarschuw ik al tijden voor, ze blijven de huren in de commerciele sector tot ongekende hoogte opkrikken omdat ze dan nog meer kunnen lenen van de bank. Dat soms bijna het hele gebouw leeg staat interesseert blijkbaar niemand, totdat het echt te laat is (nu blijkbaar).
@Kapotjeplov(4):
inderdaad, is ook mijn ervaring. Onderhandelingsruimte voor kleine ondernemer nul komma nul; niks korting, gewoon lekker leeg laten staan al die gebouwen want het geld stroomt toch wel binnen van de bank of van de overheid. Het heeft zo zijn voordelen om grote politieke vrinden zoals Elco Brinkman te hebben. In mijn omgeving heb ik de afgelopen 10 jaar vele kleine ondernemers zien stoppen omdat ze bij verlenging van hun 5/10-jarig huurkontrakt met geen mogelijkheid meer de nieuwe huur kunnen betalen. Al die winkels en kantoren worden dan ingenomen door de bekende grote ketens (Blokker etc.) waardoor het overal één grote eenheidsworst wordt; of ze blijven leegstaan, wat voor de buurt nog erger is.
@Nico:
De leegstand van kantoren was al enorm voor de crisis. De overheid moet er een stokje voor steken dat men kantoren blijft bouwen terwijl men die grond beter kan gebruiken voor woningen.
@Okkie(8):
om over bedrijventerreinen maar niet te spreken … op het plaatselijke bedrijventerrein hier staat zeker de helft van de gebouwen leeg (en een enkele keer te huur). Desondanks annexeert de gemeente de mooiste stukjes natuur/landschap rondom de stad om plat te walsen voor nieuwe bedrijventerreinen en nog meer snelwegen. Er is hier al genoeg voor de eeuwigheid, maar ze blijven nieuwe bedrijfsparken ontwikkelen. Zou beter zijn als ze eigenaars dwingen om binnen laten we zeggen 2 jaar wat met hun terrein/gebouw te gaan doen, en anders verplicht verkopen of herontwikkelen. Maar ja, dat kan allemaal niet in NL, vastgoed eigendom is heilig.
En het gaat maar door. Ook de heertjes van vastgoedmaffia menen nu weer aanspraak te moeten maken op door de belastingbetaler opgehoest overheidsgeld. Toen ze met zijn allen binnenliepen de afgelopen 10 jaar hebben ze hun winsten volgens mij niet gedeeld met de belastingbetalers. En nu lekker de handjes ophouden zeker.
Helaas hebben ze een flinke vinger in de pap in Den Haag. Dus er zal wel weer flink wat belastinggeld richting die burelen gaan.
Ach, met al die ‘reddings’acties van Bos en consorten gaat Nederland toch keihard richting faillissement. Verwacht begrotingstekort neemt nog steeds toe. En moet steeds verder naar beneden worden bijgesteld. Ook de werkloosheidscijfers zijn steeds dramatischer. En dan moet de echte economische crisis nog beginnen. We gaan gewoon zonder enige twijfel IJsland achterna…
Juniraming CPB: Historische krimp Nederlandse economie.
De Nederlandse economie krimpt dit jaar naar verwachting met 4¾%. Voor volgend jaar is een afname van het BBP voorzien van ½%. Met name de uitvoer krijgt dit jaar rake klappen, omdat de relevante wereldhandel in de raming met een niet eerder vertoonde 15¼% terugvalt. Maar ook consumenten geven beduidend minder uit dan vorig jaar. De scherp terugvallende productie gaat onherroepelijk gepaard met een fors oplopende
werkloosheid. Deze komt volgens de huidige prognose uit op gemiddeld 5½% in 2009 en stijgt volgend jaar snel verder tot 9½%. De overheid schrijft dit en komend jaar dieprode cijfers, met begrotingstekorten van respectievelijk 4,1 en 6,7% BBP.
Dit zijn de belangrijkste ramingen uit de ‘Koninginne-MEV’ die jaarlijks in juni verschijnt als input voor de begrotingsvoorbereiding van het kabinet. De toelichting op deze ramingen is vandaag gepubliceerd in het juninummer van de CPB Nieuwsbrief. Het Centraal Planbureau (CPB) presenteert hierin prognoses voor de Nederlandse economie in de jaren 2009 en 2010. Andere artikelen in deze CPB Nieuwsbrief gaan vooral over de Europese Unie, zoals over de Lissabondoelstellingen, de voordelen van de interne markt en het belang van de ‘oude’ lidstaten bij de welvaart van de nieuwe lidstaten in Midden- en Oost-Europa.
Zware mondiale recessie
Sinds maart is de onrust op de financiële markten, ontstaan na het faillissement van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers, afgenomen dankzij de uitzonderlijke maatregelen van centrale banken en regeringen. Marktpartijen houden niet langer rekening met een totale ineenstorting van het financiële systeem. Van een normalisering is echter nog geen sprake. Veel deelmarkten functioneren nog steeds nauwelijks, schattingen van geleden bankverliezen zijn recentelijk weer opwaarts herzien en de daling van de huizenprijzen in de Verenigde Staten en veel eurolanden duurt voort.
Bekeken over het gehele jaar zal 2009 de sterkste productiedaling sinds de Grote Depressie van de jaren dertig laten zien. In het eurogebied daalt het BBP naar verwachting met maar liefst 5%. Door het expansieve macro-economische beleid en de veronderstelde verbetering op de financiële markten is de BBP-daling in het eurogebied in 2010 veel beperkter – naar verwachting ½%. De recessie drukt de inflatie. Werkloosheid en overheidstekorten zullen volgend jaar nog geen keer ten goede ondergaan. De wereldhandel zal in 2010 weer groeien, maar slechts minimaal.
Onzekerheden blijven groot
De onrust op financiële markten is verminderd, maar een volledige normalisering tijdens de projectieperiode is zeker niet gegarandeerd. Gezien de precaire situatie zijn nieuwe problemen in de financiële sector een reële mogelijkheid. Bovendien zijn veel bedrijven en gezinnen in moeilijkheden geraakt door de diepe recessie en de scherpere kredietvoorwaarden. De kredietcrisis en de wereldwijde recessie zouden dan ook langer kunnen aanhouden dan in de gepresenteerde projectie is voorzien. Ook bestaat het risico van dalende prijzen en lonen (deflatie) als gevolg van de zeer diepe recessie. Daar tegenover staat dat de forse overheidsmaatregelen effectiever kunnen zijn dan is voorzien, zodat het economisch herstel wat sterker kan zijn.
Recordkrimp Nederlandse economie
Al sinds het tweede kwartaal van 2008 krimpt de Nederlandse economie op kwartaalbasis. Naar verwachting ligt het dieptepunt, in termen van groei, in de eerste helft van 2009. Daarna trekt de economie geleidelijk weer aan, maar per saldo krimpt de economie zowel dit als volgend jaar. Dit jaar bedraagt de geraamde krimp 4¾%. Volgend jaar is de afname van het productievolume, met ½%, geringer.
Ervaringen van landen die eerder met een bankencrisis te maken hebben gehad laten zien dat het verschil tussen piek en dal gemiddeld 9% is, en dat het bijna twee jaar duurt om het dal te bereiken. Daarmee vergeleken vallen de gevolgen van de crisis volgens de huidige prognose nog mee. Echter, zonder kredietcrisis zou de Nederlandse economie na 2008 waarschijnlijk ‘normaal’ zijn doorgegroeid, zodat het BBP in 2010 ten opzichte van de oude trend ongeveer 10% lager is. Hoewel er grote variatie is tussen landen, is gemiddeld genomen een substantieel deel van deze misgelopen groei structureel, dat wil zeggen langdurig en misschien zelfs permanent. Dat is het geval wanneer bijvoorbeeld de werkloosheid blijvend hoger uitkomt en investeringen in kapitaal en innovatie zich minder gunstig ontwikkelen.
Uitvoer krijgt rake klappen te verwerken
De relevante wereldhandel, van groot belang voor exportland Nederland, valt dit jaar terug met naar verwachting 15¼%, een naoorlogs negatief record. Het mag dan ook geen verrassing heten dat de uitvoer zeer scherp terugvalt. De totale goederenuitvoer neemt dit jaar met een zesde af. De uitvoer van uit Nederland afkomstige producten doet het daarbij net wat slechter dan de wederuitvoer.
Volgend jaar herstelt de wereldhandel zich naar verwachting enigszins, met een kleine groei van 1¾%, en dat leidt tot een vergelijkbaar patroon bij de uitvoer: die stabiliseert ongeveer op het lage niveau van dit jaar.
Huishoudens slaan aan het sparen
Na de aanzienlijke vermogensverliezen in 2008 kiezen huishoudens ervoor zuiniger aan te doen. Ook de angst voor het verliezen van een baan, een scherpe afname van het uitgekeerd winstinkomen en enigszins dalende huizenprijzen remmen de consumptieve bestedingen. Voor heel 2009 bedraagt de consumptiedaling in de prognose 2¾%. Het beschikbaar loon- en uitkeringsinkomen neemt dit jaar echter nog toe doordat de verwachte gemiddelde contractloonstijging van 3% ruim boven het inflatiepeil uitgaat. Daardoor verbetert de koopkracht dit jaar, in doorsnee met 1¾%. Per saldo resulteren deze ontwikkelingen in een individuele spaarquote van 2½%, d.w.z. dat de Nederlandse huishoudens per saldo gezamenlijk 2½% van hun inkomen sparen. Volgend jaar neemt de particuliere consumptie naar verwachting nog iets af, met 1%.
Investeringen vallen scherp terug
De productie in de marktsector krimpt dit jaar naar het zich laat aanzien met 6¾%. De bezettingsgraad gaat hard onderuit. Voorlopig hebben bedrijven daarom weinig behoefte aan uitbreidingsinvesteringen. Bovendien daalt de arbeidsproductiviteit dit jaar fors, omdat bedrijven pas met enige vertraging de omvang van hun personeelsbestand kunnen en willen aanpassen aan de productie. Dat betekent dat de winstgevendheid onder druk komt en ook deze ontwikkeling maakt investeren weinig aantrekkelijk. Ten slotte zijn de acceptatiecriteria voor kredietverlening momenteel scherper dan een jaar geleden. Dit alles resulteert in een sterke afname van de geraamde totale bedrijfsinvesteringen, van 14¾%. Ook volgend jaar dalen de investeringen naar verwachting fors, met 13%.
Werkloosheid neemt snel toe
Met al deze zeer slechte productiecijfers achter de rug en nog in het verschiet, krijgt ook de arbeidsmarkt het zwaar te verduren. Het aantal openstaande vacatures loopt sinds het laatste kwartaal van vorig jaar snel terug en de werkloosheid ligt inmiddels al duidelijk boven de 3,8% die voor het derde kwartaal van 2008 in de boeken staat. De door het kabinet ingevoerde deeltijd-WW drukt de werkloosheid dit jaar enigszins, maar kan niet verhelpen dat in 2009 naar verwachting gemiddeld 5½% van de beroepsbevolking werkloos is. Volgend jaar stijgt het werkloosheidspercentage in de projectie verder naar gemiddeld 9½%, bijna het niveau van de jaren 1983 en 1984.
Inflatie flink lager
De olieprijs is sinds juli vorig
jaar snel gedaald. Deze daling komt vooral tot uiting in lagere brandstofprijzen en werkt daarmee in belangrijke mate door in de inflatie. Per juli 2009 worden de gas- en elektriciteitsprijzen aanzienlijk verlaagd, waardoor de inflatie in de tweede helft van het jaar duidelijk onder het jaargemiddelde komt te liggen. Op jaarbasis bedraagt de stijging van het algemeen prijspeil naar verwachting 1% in 2009 en 1¼% in 2010. De onderliggende inflatie, dat wil zeggen exclusief het effect van veranderingen in indirecte belastingen en energieprijzen, blijft in de projectie vrij stabiel tussen 1½ en 2%. Producenten hebben namelijk slechts beperkte ruimte om hun prijzen te verlagen, doordat de marges onder druk staan als gevolg van de oplopende arbeidskosten per eenheid product.
Fors tekort op de begroting
In 2008 vertoonde de begroting voor het derde jaar op rij een overschot. Dat was sinds 1961 niet meer voorgekomen. De omslag is abrupt. Dit jaar komt het begrotingstekort naar verwachting uit op 4,1% BBP. In 2010 loopt het tekort nog verder op, tot 6,7% BBP. Het leeuwendeel van de verslechtering in het EMU-saldo komt voor rekening van de automatische stabilisatoren die hun werk doen: opbrengsten uit belasting- en premieheffing lopen terug, terwijl de uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen fors toenemen. Daar komen de kosten van het stimuleringspakket, sterk dalende aardgasbaten en oplopende tekorten van de lokale overheid nog eens bij. De EMU-schuld neemt toe tot 66,3% BBP in 2010 en ligt daarmee ruim 20%-punt hoger dan in 2007.
De fors hogere schuld als gevolg van de kredietcrisis betekent een substantiële uitdaging voor de overheidsfinanciën. Ook via andere kanalen verslechtert de crisis de vooruitzichten voor de begroting. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om vermogensverliezen van gezinnen en pensioenfondsen, maar ook de ‘misgelopen’ economische groei heeft gevolgen voor de overheidsfinanciën op (middel-)lange termijn. Een precieze kwantificering is op dit moment niet te geven, maar op basis van die elementen die wél te kwantificeren zijn, zullen de overheidsfinanciën onderliggend minimaal 0,5 tot 1,5%-punt slechter uitkomen dan aan het begin van de kabinetsperiode werd verondersteld.
http://www.cpb.nl/nl/news/2009_18.html
@Nico
wat was er eerst? kip of ei?
Heel even zo makkelijk mogelijk voor jou uitgelegd.
We praten over een markt en daar heb je twee partijen: het AANBOD en de VRAAG.
Nou zeg je zelf dat de vraag is ingestort…ik zou zeggen de vraag is veel minder geworden.
Wat betekent dat als je wilt stimuleren? Precies…je moet de prijzen aantrekkelijk maken…de prijzen reguleren de vraag en de vraag reguleert de prijzen…ZO werkt dat in een economie. 😉
Al eerder heb ik gesproken over deflatie, terwijl bijna iedereen op deze site zit te denken aan inflatie en hyperinflatie.
Het CPB: Ook bestaat het risico van dalende prijzen en lonen (deflatie) als gevolg van de zeer diepe recessie.
Deflatie is een logische correctie op de kunstmatig in stand gehouden hoge inflatie van de afgelopen jaren.
Deflatie is een gezonde zaak: het laat de zeepbellen uiteenspatten van allerlei speculatieve zaken zoals bijvoorbeeld huizen, kantoren en andere gebouwen.
Reken maar op een flinke correctie. Nog even geduld hebben en starters kunnen weer voor normale prijzen een huis kopen! En zo hoort het ook.
@ Tamara (13)
Ik verwacht voor de time beeing ook een deflatoire situatie. Maar de markt wordt op dit moment overspoeld met vers gedrukt geld. Bij de eerste tekenen van economisch herstel zal dit geld zijn weg gaan zoeken, waardoor hoge inflatie te verwachten is.
@Piet Bakker
Dit geldt alleen als de centrale bankiers hun inflatiedoelstellingen loslaten. Hoever ze daarin gaan zal de toekomst leren. In theorie zijn ze politiek onafhankelijk en streven ze naar max 2% inflatie. En op dit moment zitten we nog altijd op een relatief lage inflatie.
Zelf denk ik niet dat landen als Frankrijk en Duitsland een hoge inflatie willen.
@ Dirk
Duitsland wil koste wat het kost, om welbekende historische redenen, geen inflatie (als in het drukken van extra geld), in andere landen ligt het wat minder gevoelig. Verschillende landen willen dus verschillende richtingen op met de euro, hetgeen kan resulteren in de nodige stress-situaties binnen de ECB, met halfbakken maatregelen tot gevolg (zoals die 60 mia van een maand of zo geleden).
Uiteindelijk is, vanuit de overheden gezien, inflatie natuurlijk een geschenk. Kijk naar de VS en de UK, die zetten de geldpers aan en gaan! Omdat de recessie in de VS minder diep lijkt te gaan dan de EU ben ik benieuwd hoe de ECB gaat volgen.
Hopelijk zitten we in het midden van een W-recessie (als in, nu weer omlaag, maar dan weer omhoog, uit de recessie)…
@Stimuleren nr12
Helemaal gelijk de prijs bepaalt dat de vraag is uitgevallen.
Zet maar een rijtjeshuis te koop voor 150.000 euro (is toch al gauw 330.000 gulden!!!!!) en je bent hem nog steeds binnen een maand kwijt.
Lekker eigenwijs blijven doen in die stenen iglo, en maar weer 3.000 euro eraf……het gaat je nergens brengen….
@Tamara(13):
“Deflatie is een logische correctie op de kunstmatig in stand gehouden hoge inflatie van de afgelopen jaren.”
volgens mij praat je dan over desinflatie, dat is iets heel anders dan deflatie. En echte deflatie is er pas als de money supply slinkt, daar is absoluut geen sprake van, nergens ter wereld (nou ja, misschien recent even in Zimbabwe). Ik vind deflatie in principe ook prima, en in een innovatieve samenleving zou het eigenlijk volslagen normaal moeten zijn.
De politiek van links tot rechts heeft echte rmaar één wens en dat is inflatie, want dat maakt het veel makkelijker om met geld te smijten (stealth tax). Ik vind de inflatie trouwens best hoog, op basis van de rekenmethode van jaren ’80 is onze inflatie nu ook 8-10% en dat is VEEL te veel. Inflatie lijkt alleen maar laag door grenzeloze manipulaties van het Ministry of Truth.
Ik geloof overigens niet dat die inflatie zal helpen, het maakt het probleem alleen maar groter – maar voor sommgie politici betekent het wellicht dat ze de volgende verkiezingen halen, en dat is daar het enige wat telt.
Okkie Zegt:
16 June 2009 om 10:58 am
@Nico:
De leegstand van kantoren was al enorm voor de crisis. De overheid moet er een stokje voor steken dat men kantoren blijft bouwen terwijl men die grond beter kan gebruiken voor woningen.
@ Okkie. Hebben we een woningtekort dan?
laatste nieuws:
Bouw bang dat geld voor deeltijd-ww op is voor de grote klap komt
De bouw is bang dat dat het geld voor deeltijd-ww op is voordat de bouw er een een beroep op gaat doen. Verwacht wordt dat pas na de zomer de bouwsector de crisis in volle omvang bereikt.
Wanneer de grote klappen gaan vallen in de bouwsector kan deeltijd-ww de bouw door de moeilijke tijd heenbrengen. Dan moet er echter wél nog geld in de pot zitten. De bouw is bang dat de middelen op zijn voordat bouwbedrijven er aanspraak op kunnen maken.
Vakbond FNV Bouw pleit er voor de regeling op te rekken. Zo moet worden voorkomen dat de 50.000 banen die op de tocht staan in de bouw leiden tot 50.000 ontslagen. Bouwbedrijven zien het aantal opdrachten snel opdrogen. Na de bouwvak worden grote klappen verwacht.
U snapt wel dat al die FNV leden graag veel meer belasting gaan betalen om deze regeling onbeperkt te kunnen voortzetten (vermoedelijk eisen ze dan gelijk 10% loonsverhoging om de noodzakelijke belastingstijging te compenseren …).
Als ik de FNV was zou ik gelijk eisen dat iedere werknemer vanaf nu onbeperkt recht heeft op deeltijd WW (met volledig behoud van normaal inkomen), ook als ze nog maar 0% werken en/of over 25 jaar nog steeds geen werk hebben ;(
Wat is er Niek. Wil je zo graag dat de bouwvakkers op straat komen te staan? Wat hebben ze jou misdaan? Ben jij echt zo asociaal als je overkomt?