Zal de in 2025 komende financiële crisis de huizenprijzen laten imploderen?

Is het echt onmogelijk dat de huizenprijzen fors gaan dalen? Vele mensen zullen deze vraag direct met “JA!!” beantwoorden en beginnen te vertellen over schaarste en marktwerking. Maar is dat wel het hele verhaal?

Wat is geld?

De meeste mensen kunnen een huis niet contant betalen en hebben dus een hypotheek nodig. Ze lenen voor de aankoop dus geld van de bank. Maar waar komt dat geld vandaan?

Als mensen een lening afsluiten om bijvoorbeeld een woning te kopen, creëert de bank tegelijkertijd twee nieuwe balansposten. Aan de actiefzijde van de bankbalans, waar haar bezittingen worden geboekt, neemt de post ‘hypothecaire leningen’ toe. Aan de passiefzijde van de bankbalans neemt de post ‘rekening courant’ met hetzelfde bedrag toe, omdat de huizenkoper het geld voor de aankoop van de nieuwe woning op zijn rekening krijgt bijgeschreven. Dit geld is van de koper, al is het bij een hypothecair krediet wel geoormerkt in de zin dat hij het voor de aankoop van een nieuwe woning moet aanwenden en het dus niet vrijelijk kan besteden.

Commerciële banken kunnen dus giraal geld in omloop brengen via zogeheten wederzijdse schuldaanvaarding. Zo werkt zowel geldschepping als geldvernietiging. Geld is dus schuld en schuld is geld.

Daarnaast zijn hypotheken ook nog eens niet-productieve schuld. Want een kenmerk van productieve schulden is namelijk dat er inkomen door gegenereerd wordt en dat doen hypotheken niet.

Processen die de geldhoeveelheid vergroten worden geldschepping genoemd; het omgekeerde heet geldvernietiging. Geldschepping wordt verricht door banken, wanneer deze kredieten verstrekken; geldvernietiging door huishoudens en niet-bancaire instellingen, wanneer die hun schulden bij banken aflossen of als de lener of hypotheekgever failliet gaat en niet wordt terugbetaald.

Zoals eerder gezegd; als een lening of hypotheek wordt terugbetaald dan verdwijnt het geld voorgoed uit de economie. Dit verklaart dan ook de liquiditeitscrisis, die ontstaat na een periode van een uitbundig fiat- en fractioneelgeldbeleid. Als door welke reden dan ook de financiële zeepbel uit elkaar spat (bijv. aandelenmarkt, onroerendgoedmarkt e.d.), kunnen de leningen en hypotheken niet meer worden terugbetaald. De bancaire sector verzeilt dan in een bankcrisis, waardoor:

a. de liquiditeit verdwijnt;

b. de rente niet meer wordt betaald;
c. de waarden van de beleende onderpanden (aandelen, onroerend goed etc.) afgenomen zijn en deze de leningen of hypotheken niet meer kunnen dekken, omdat:

1. de waarde is weggevaagd of drastisch verminderd en
2. deze zich in een dergelijke periode op een duidelijke en gruwelijke aanbodmarkt zullen bevinden, waardoor deze moeilijker, zo niet onmogelijk te verkopen zijn.

Tijdens de crisis van de jaren 30 hebben zich deze problemen voorgedaan als gevolg van de enorme geldhoeveelheidexpansie van de jaren 20. Veel banken en financiële instellingen gingen ‘bankroet’, omdat men niet meer aan de verplichtingen jegens de depositohouders en de centrale banken kon voldoen. Het geld was er eenvoudigweg niet meer. De exact zelfde situatie speelt zich nu opnieuw af vanwege de enorme geldhoeveelheidexpansie die zich heeft voorgedaan in globale financiële systeem. Tijdens de coronacrisis is dit echt totaal uit de hand gelopen.

De geldhoeveelheid wordt doorgaans verdeeld in diverse aggregaten, elk aangeduid met de letter M. M2: ‘tussenliggende geldhoeveelheid’; M1 plus kortlopende deposito’s met een looptijd tot 2 jaar, alsmede deposito’s met een opzegtermijn tot 3 maanden.

Ikzelf en vele anderen denken dat de kans vrij groot is dat er opnieuw een grote financiële crisis komt. In dat geval gaan de huizenprijzen fors dalen, ongeacht de schaarste