Rijk ziet woningcorporaties als melkkoe

Woningcorporaties vrezen een zwaar jaar als minister Bos van Financiën zijn plan niet intrekt om bij de corporaties jaarlijks 500 miljoen euro vennootschapsbelasting op te halen. En nog een aantal andere maatregelen die hen weinig vertrouwen geven.

Het zal toch niet waar zijn? De pas aangetreden minister voor Wonen, Wijken en Integratie Eberhard van der Laan vraagt woningcorporaties om projectontwikkelaars uit de brand te helpen door onverkoopbare koopprojecten over te nemen en om te zetten in huurwoningen. Ach, denkt hij, geld genoeg bij die corporaties.

Zo dacht ook zijn voorgangster Vogelaar met haar heffing voor de veertig prachtwijken. Zo denkt ook minister Bos met de invoering van de integrale vennootschapsbelasting: jaarlijks een bedrag van ruim 500 miljoen voor de corporatiesector, bestaande uit circa 500 woningcorporaties.

Door al deze maatregelen komen veel woningcorporaties financieel in zwaar weer terecht. De meeste corporaties zullen hun investeringsprogramma’s fors naar beneden moeten bijstellen.

Hoe lang nog laten corporaties zich gebruiken als pinautomaten van de overheid? Sedert een aantal jaren lijkt het rijk erop uit te zijn de corporatiesector te decimeren tot huisvesters van uitsluitend de financiële minima in onze samenleving.

Nu we te maken hebben met een economische recessie zijn steeds meer mensen de komende jaren aangewezen op een huurwoning. Het kopen van een woning is voor veel mensen nog geen echt alternatief. Zeker zo lang de koopprijzen niet beduidend zakken, kunnen mensen met inkomens tot zo’n veertigduizend euro per jaar amper geschikte koopwoningen vinden. Dat de banken steeds terughoudender worden met het verstrekken van hypotheken, maakt het kopen extra moeilijk.

Dat corporaties worden gedwongen om veel huurwoningen te verkopen zodat de politiek met het vrijkomende geld ‘leuke dingen’ kan doen als het aanvullen van de tekorten op de rijksbegroting is natuurlijk te gek voor woorden. Dat de rijksoverheid met dit soort bestedingen, volkshuisvestelijk gezien, het ‘paard achter de wagen spant’, wordt helaas (nog) niet onderkend. Verkoop van huurwoningen is een goede zaak, mits de opbrengsten uitsluitend ten dienste van de volkshuisvesting worden besteed. Verkoop is zelfs voor veel corporaties bittere noodzaak. Het wachten is alleen nog op het kabinet om de verkoopregels voor corporaties te versoepelen, zeker nu het minder goed gaat met de economie.

Bewezen
Woningcorporaties hebben intussen genoegzaam bewezen bereid te zijn volop maatschappelijk te willen investeren in zaken als betaalbare huurwoningen voor uiteenlopende doelgroepen, te investeren in de leefbaarheid van wijken en de laatste jaren ook steeds meer in maatschappelijk vastgoed, zoals brede scholen. Eén ding doen de corporaties fout: hun activiteiten brengen zij slecht voor de politieke bühne. De politiek lijkt geen flauw idee te hebben van de prestaties die corporaties leveren. Woningcorporaties financieren hun maatschappelijke activiteiten onder andere door het vrijmaken van eigen kapitaal door de verkoop van huurwoningen. Daar is niets mis mee. Maar ze moeten dan wel in de gelegenheid worden gesteld dit geld te investeren in zaken die verband houden met hun kerntaken, dus juist niet door dit geld te storten in de schatkist van de minister van Financiën.

Juist nu het zo slecht gaat met onze economie en de woningmarkt weer ‘op slot’ gaat door de stagnerende woningbouw, staan woningcorporaties weer volop in de politieke schijnwerpers.

Alleen woningcorporaties (en de overheid zelf) lijken nog fors te kunnen investeren in de bouwsector. Maar hoe lang nog? Zo lang dit kabinet woningcorporaties blijft beschouwen als pinautomaten, zullen de corporaties vroeg of laat gedwongen worden te stoppen met het investeren in nieuwe volkshuisvestingsprojecten.

Als het kabinet echt werk wil maken van het vlottrekken en het stimuleren van de bouwsector, dan adviseer ik maar eens onorthodox in te grijpen door de heffing van de integrale vennootschapsbelasting terug te draaien, door verkoopregels te versoepelen, door verruiming van de ‘borgingsruimte’ door het Waarborgfonds, door afschaffing van de overdrachtbelasting en door bekorting van de voorbereidingstijd voor het bouwen.

Bezwaren
Het is toch vreemd dat de voorbereidingstijd van maatschappelijk belangrijke bouwprojecten als bijvoorbeeld de bouw van betaalbare zorgwoningen al gauw zo’n vijf jaar bedraagt. Dit komt omdat je in Nederland wettelijk gezien tegen alles bezwaar kunt maken wat te maken heeft met bouwen. Bezwaar tegen de benodigde sloopvergunning, de kapvergunning, de bemalingsvergunning en de bouwvergunning. En dan moeten bouwplannen ook nog worden getoetst aan de steeds maar verder uitdijende wet- en regelgeving.De rechtsbescherming van bezwaarmakers is in Nederland goed geregeld, maar het kan wel een ‘tandje’ minder. Hoe staat het eigenlijk met de rechtsbescherming van de vele woningzoekenden als het gaat om het recht op goede en betaalbare woonruimte?

bron: Nederlands Dagblad