Bestaande koopwoningen waren in januari 21,1 procent duurder dan een jaar eerder. Dat is de grootste prijsstijging sinds de start van de statistiek in 1995. Dit blijkt uit onderzoek naar de prijsontwikkeling van bestaande particuliere koopwoningen in Nederland van het CBS en het Kadaster.
De prijsindex bestaande koopwoningen is één van de inflatie-indicatoren die is opgenomen in het prijzendashboard.
bron: cbs
De overheid moet volgens Omtzigt een centrale rol nemen op het terrein van de woningmarkt. Zo zouden er gebieden moeten worden aangewezen waar grootschalig gebouwd kan worden – ook als dat op landbouwgrond is. De verhuurdersheffing voor woningcorporaties moet afgeschaft worden om hen in staat te stellen meer sociale huurwoningen te bouwen. Volgens Omtzigt gebeurt er al jaren niets, doordat plannen die nu gemaakt worden pas jaren later resultaat opleveren, zodat er voor politici weinig mee te winnen is bij de eerstvolgende verkiezingen.
Dit stelt econoom Rob Subbaraman van de Japanse zakenbank Nomura op basis van een door hem geconstrueerd model dat waarschuwingssignalen afgeeft als landen kwetsbaar worden. Hij claimt dat zijn model – Cassandra geheten – twee derde van alle 53 financiële crises zou hebben voorspeld die veertig ontwikkelde en opkomende economieën sinds 1990 hebben meegemaakt.
Voor Nederland is de index die uit het model rolt nu in de afgelopen twee kwartalen boven de grenswaarde van 100 uitgekomen. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2007-2008, vlak voor de kredietcrisis uitbrak.
Lees het volledige artikel: https://fd.nl/economie-politiek/1399080/nederland-stevent-af-op-financiele-crisis-itg1caNIlYQr
De ECB overweegt nu eindelijk de huizenprijzen meer gewicht te geven in de inflatie-index. Klaas Knot is er ook voorstander van. „Dit is een onderwerp waar we absoluut iets mee moeten. Je hebt een toch wat vreemde situatie: wij als centrale bankiers doen ons beklag over te lage inflatie, maar als je in het land praat met mensen, zeggen zij dat alles zo verschrikkelijk duur is geworden. En dan vraag je ze: wat is dan zo duur geworden? Dan zeggen ze: mijn woonlasten. En dan zeggen wij, sorry, maar dat zit niet in onze index. Dat kan natuurlijk niet waar zijn. In de strategieherziening zullen we met een antwoord moeten komen.”
„Een andere les: de ‘financialisering’ heeft ons wel kwetsbaar gemaakt. Daar bedoel ik mee: er is veel meer schuldfinanciering. Kijk naar de gestegen aandelenkoersen. Mensen vragen: kan dat wel goed gaan? Ik zeg dan: stijgende koersen zijn geen probleem, zolang de beleggingen niet met geleend geld zijn gedaan. Want dan gaat het, bij een daling van de koersen, mis. Dat geldt ook voor de huizenmarkt, met hoge hypotheken. Zodra de huizenprijzen dalen, staan nieuwe kopers meteen onder water. Daarom moet je te hoge financiering beperken.”
En: „Nu is het moment” om „verdere afbouw van de hypotheekrenteaftrek” door te voeren. Dit pleidooi klinkt vanuit DNB regelmatig, net als voor aanscherping van leennormen als de ltv-ratio (loan to value), de verhouding van die hypotheek tot de waarde van het huis. In Nederland mag je maximaal 100 procent van de waarde van je huis lenen (in het verleden nog meer); in de meeste andere landen moet je eigen geld inleggen.
Het is voor starters toch niet zomaar mogelijk eigen geld mee te nemen voor hun woning?
„Ik vind 100 voor de ltv nog steeds te hoog. Dat stimuleert excessief lenen en drijft de huizenprijzen verder op. Je zou toe moeten naar 80 of 90. Maar het is waar, als wij werknemers in Nederland verplichten 20 procent van hun loon apart te zetten voor hun pensioen, dan blijft er weinig over om voor je eigen huis de eerste 10 of 20 procent bij elkaar te sparen. Het pensioendossier en het woningdossier moet je dus in samenhang beschouwen. Je zou het toch een keer mogelijk moeten maken jongeren toe te staan om, zeg, de eerste tien jaar van hun carrière niet voor hun pensioen te sparen, maar dat geld te sparen om mee te nemen bij de aankoop van een eerste huis.”
Wat deed de ECB zelf?
De ECB verlaagde niet alleen de rente meermaals. Om de langetermijnrente te drukken ging ze ook massaal staats- en bedrijfsleningen opkopen. Het balanstotaal van de ECB verviervoudigde in tien jaar tijd tot 7.700 miljard euro.
Het is hoog tijd dat de heilige huisjes van de woningmarkt worden gesloopt, betoogt Jona van Loenen.
Zo lijnrecht als de politieke partijen tegenover elkaar staan op talloze sociaaleconomische thema’s, zo goed kunnen ze elkaar vinden op de woningmarkt. Alle partijen zien hetzelfde probleem en hebben ook dezelfde oplossing. Huizen zijn te duur. Er is een tekort. Dus de oplossing is simpel. Iedereen, van de VVD tot aan de PvdA, is het erover eens. Bouwen, bouwen en nog eens bouwen. Dan dalen die prijzen vanzelf.
Maar zo sterk als deze campagneleus klinkt, zo wankel is de fundering van dit beleid. Op deze manier zijn we geen huizen, maar luchtkastelen aan het bouwen. Want voordat de oplossing voor de woningcrisis in de steigers kan worden gezet, moeten eerst de heilige huisjes worden gesloopt. De hoge huizenprijzen komen niet zozeer door een tekort aan woningen, maar door een overschot in de financieringsruimte. De ruime leennormen, de fiscale voordelen, de lage rente: dat zijn de heilige huisjes van de woningmarkt. Maar in plaats van deze te slopen, worden er nog extra verdiepingen bovenop gebouwd.
De eerste etage van de jubelton, het verruimen van de leennormen voor tweeverdieners en het afschaffen van de overdrachtsbelasting, is af. Over de inrichting van de zolderverdieping wordt nog wat gebakkeleid. De PvdA pleit voor een ‘premiewoning’; de VVD voor een verruiming van de hypotheeknormen en de studieschuld minder laten meetellen, en D66 stelt voor het weer gemakkelijker te maken om een aflossingsvrije hypotheek af te sluiten.
Partijen waarbij het terugdringen van de ongelijkheid hoog op de agenda staat, draaien de belangrijkste knop van de woningmarkt als veroorzaker van die vermogensongelijkheid nog maar eens verder open.
De overheid is het slachtoffer geworden van haar eigen succes. De stimuleringsmaatregelen, ingezet in de jaren vijftig ter bevordering van het eigen huizenbezit, blijken zo’n succes dat het een overheidsprobleem is geworden: ze zijn ervan afhankelijk voor de stemmen van hun kiezers. Bestond in 1948 nog 28 procent van de woningvoorraad uit koopwoningen, vandaag de dag heeft bijna 60 procent een eigen ‘plek onder de zon’. En zo regeert niet de wijsheid, maar angst voor het electoraat.
Het probleem van de opbouw van de huizenprijzen kan enkel worden opgelost door een afbouw van de financieringsregelingen. Maar dat zijn de heilige huisjes waaraan niet getornd mag worden. Als een oplossing voor de woningcrisis betekent dat de waarde van onze woning daalt, zijn we plotseling niet thuis.
Dus wordt er niet gekozen voor het versoberen van de financieringsregelingen, maar voor het verder oprekken ervan. Niet een hogere belasting op eigen woningbezit, maar het zwaarder belasten van werk. De aanpak van de woningcrisis is in die zin identiek aan die van de coronacrisis: bescherming van de oudere klasse, ten koste van de jongere generatie.
Wie een huis bouwt weet dat de stenen een draagvlak nodig hebben en legt daarom eerst een fundering. Zonder zal de boel uiteindelijk instorten. Het is een eeuwenoude bouwvakkerswijsheid. Een die de politiek negeert. In plaats van de juiste financieringsruimte als fundering te leggen, is het huizen op zand aan het bouwen. Financieringsregels voor starters worden opgerekt. Met als gevolg dat de huizenprijzen stijgen. Waarna er weer een nieuw fiscaal voordeel moet worden bedacht.
Het is een vicieuze cirkel. Een waarin we geen huizen, maar luchtkastelen aan het bouwen zijn. Een waardoor de vermogensongelijkheid niet af, maar juist verder toeneemt. Een waarbij niet de starter, maar de huizenbezitter in zijn handen wrijft. Zonder groot fiscaal ingrijpen zal de ongelijkheid op de huizenmarkt enkel toenemen. Zonder deze fundering, zal de boel uiteindelijk instorten.
Het is wat de bouwvakkerswijsheid ons leert. Maar in tegenstelling tot een ‘Prins Bernhard’-belasting is dat een standpunt dat je aan de straatstenen kwijtraakt. Als bijna 60 procent van alle huizen in Nederland een koophuis is, dan is het niet alleen de bouwfundering maar ook het kiezersdraagvlak dat ontbreekt.
Maar goed, de eerste steen is gelegd. Het heilige huisje van de hypotheekrenteaftrek wordt langzaam gesloopt. Laten we daar verder op ‘bouwen, bouwen en nog eens bouwen’.
Jona van Loenen is hoofd research bij een fintechonderneming.
De verdrievoudiging van de Nederlandse huizenprijzen over de afgelopen 25 jaar hangt vooral samen met toegenomen financieringsruimte van kopers, en minder met veranderingen van het woningentekort. Deze prijsstijging reflecteert in belangrijke mate de trendmatig gedaalde kapitaalmarktrente en gestegen huishoudinkomens, waardoor huizenkopers hogere hypotheken kunnen afsluiten en dus meer kunnen bieden voor een huis. Extra woningbouw leidt tot een welkome vergroting van het aantal beschikbare woningen voor starters en andere huishoudens, maar biedt vermoedelijk beperkt tegenwicht aan de gestegen prijsniveaus.
Lees verder op dnb.nl
Nederlandse banken zijn in het tweede kwartaal strenger geworden bij het afsluiten van hypotheken, schrijft De Nederlandsche Bank.
In een door DNB gehouden enquête onder de Nederlandse banken geven zij aan de acceptatiecriteria voor leningen aan ondernemingen en voor woninghypotheken in het tweede kwartaal van 2020 te hebben verscherpt. De banken verwachten de criteria de komende maanden nog verder aan te scherpen. Dit blijkt uit resultaten van de meest recente Bank Lending Survey (BLS), die de mening van banken vraagt over de soepelheid van hun kredietverlening. Hiermee lijken banken te anticiperen op de verwachte gevolgen van de coronacrisis op de economie die bij banken leiden tot een toegenomen kredietrisico.
De criteriaversoepeling naar woninghypotheken die de afgelopen drie jaar steeds werd gemeld zet zich daarmee niet meer voort. Voor het volgende kwartaal voorzien banken een verdere aanscherping van de criteria en dat de vraag naar woninghypotheken zal afnemen.
bron: dnb.nl
Paul van Liempt in gesprek met woningmarktexpert Maartje Martens over de coronacrisis en de woningmarkt. Ze betoogt: “Niet huisvesting als investering, maar huisvesting als dienst.” Martens zet een aantal verschillen tussen de woningmarkt tijdens de coronacrisis en tijdens de financiële crisis van 2008 uiteen.
Lees ook: Corona als katalysator voor de woningmarktcrisis anno 2020 – Maartje Martens
Ten eerste zijn er nu veel meer eigenaren die verhuren, het zogenaamde ‘buy to let’. “Dat heeft de woningmarkt veranderd [..] het is gecombineerd met een verhuursector.” Ten tweede werd de woningmarkt tot 2008 vooral gestimuleerd door schuld door hoge hypotheken, terwijl er nu veel meer eigen vermogen van beleggers, pensioenfondsen en particulieren in zit. Martens verwacht dat niet zozeer banken last gaan hebben van de coronacrisis, maar vooral het vermogen dat de markt in is gestroomd. Ten derde is nu het woningtekort zeer groot. “Maar daardoor gaan de prijzen niet gelijk stijgen. Dat heeft bijvoorbeeld ook te maken met de koopkracht van mensen.” Volgens Martens is eerder te verwachten dat de prijzen naar beneden zullen gaan. Al langere tijd stelt Martens dat het huidige systeem, dat gebaseerd is op doorstroming naar duurdere huizen, problematisch is. “Je kan daar niet op bouwen, dat kan geen lange termijn ontwikkeling zijn” Wat is volgens Martens een beter systeem? “Het normale systeem van de eigen woningsector is [..] dat je een woning koopt voor permanent gebruik. Dus dat je niet eerst een klein huis koopt en als de prijzen hoger zijn dan ga je groter worden etc. Dan is het eigenlijk een woningcarrièremarkt.” Daarnaast pleit ze ervoor dat er meer aandacht moet komen voor bestaande woningen. “Er is vooral een tekort aan betaalbare woningen.” Daar kan volgens Martens met concrete maatregelen wat aan gedaan worden. Suggestie: “Je zou de inkomensgrens voor sociale huurwoningen flink omhoog kunnen brengen.” Martens schetst dat de sociale sector is gericht op de allerlaagste inkomens en de probleemgevallen, en de particulieren kijken voornamelijk naar de grote portemonnee. “Daartussen zit natuurlijk heel veel.” Vooral voor die groep is het de komende tijd zeer lastig, zoals jongeren. Wat zou de politiek of andere partijen hieraan doen? “Het probleem is: wij weten niet wat de woningbehoefte wordt in de toekomst.” Daarom stelt Martens: “Ik denk dat het aanbod flexibel moet zijn en dat je moet nadenken over woningontwerpen en wijken met een flexibel aanbod.” Dat betekent ook anders nadenken over financiering. Dit kan door bijvoorbeeld duurzaamheid van een gebouw mee te nemen in de plannen, of bouwonderdelen opnieuw te gebruiken. Martens: “Dan is het niet huisvesting als investering, maar huisvesting als dienst. [..] Dan kunnen we flexibel inspelen op toekomstige onzekerheden.” —
0:25 Nu in deze crisis, is de woningmarkt al ingrijpend veranderd?
1:30 Welke richtingen zou het op kunnen gaan in deze tijd?
5:01 Verwacht je dat de woningprijzen gaan dalen?
6:07 Sommige mensen zeggen: dit is het moment om te gaan bouwen!
9:12 Over ‘buy to let’, mensen die een huis kopen om te verhuren: dat doen vooral mensen die tussen de 3 en 50 huizen hebben?
14:05 Wat is een beter systeem dan doorstroming?
15:26 “Ik denk dat er goed nagedacht moet worden over hoe de huursector er in Nederland uit moet zien”
18:41 Hoe staan jonge starters er nu en de komende jaren voor op de woningmarkt?
23:39 Wat zou de rol van de politiek kunnen zijn?
30:44 Wat zou je over de financiering kunnen zeggen?
35:40 Hoe staat het ervoor met de huizenmarktzeepbel?
Professor Bezemer legt uit waarom de huizenmarkt in Nederland een ponzi scheme is, en hoe dit de economie instabiel maakt.
Dit kan ook heel goed de reden zijn dat het IMF het de komende jaren voor Nederland somber inziet.
Het huidige beleid van de overheid draagt niet bij aan een oplossing voor de problemen op de woningmarkt, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een donderdag gepubliceerd rapport.
Uiteenlopende groepen op de woningmarkt ondervinden op dit moment problemen met huisvesting. Het gaat om starters, mensen die met spoed een woning nodig hebben, ouderen en de lage en middeninkomens. ‘Het gaat om zoveel verschillende groepen, dat het lastig is om via beleid één oplossing te vinden’, stelt senior-onderzoeker Frans Schilder van PBL.
Voor huishoudens met lage inkomens is de betaalbaarheid van wonen een groot probleem. Ondanks de relatief lage huren die woningcorporaties vragen, hebben veel huurders moeite om rond te komen. Sparen om een eerste woning te kopen is voor starters lastig als de woningprijzen harder groeien dan het spaargeld.
Loading ...
recent comments