In de jaren 90 kwamen er steeds meer tweeverdieners, terwijl banken deze tweede inkomens zijn gaan meetellen bij de bepaling van de leencapaciteit. De huizenmarkt heeft op zijn beurt ook de economie gestimuleerd. Huishoudens die al een koopwoning hadden, konden immers de gestegen overwaarde van hun huis verzilveren door hun hypotheek over te sluiten. Hiermee beschikten ze over een flinke bron van extra bestedingen. Bestedingseffecten kunnen zich ook op indirecte wijze voordoen, dus zonder verhoging van de hypotheek. Huizenbezitters die de waarde van hun woning zien stijgen voelen zich immers rijker en passen hun consumptiepatroon.
De Nederlandse economie draait voor 60% op consumptie
De afgelopen jaren zijn er vele miljarden aan overwaarde verzilverd via tweede hypotheken en oversluitingen. Een groot deel werd weer geïnversteerd in de eigen woning. De rest is gebruikt voor talloze andere zaken, zoals auto’s, electronische apparatuur en vakanties. Als gevolg van deze bestedingsimpuls is het Nederlandse BBP enorm gegroeid.
Nederland heeft een te grote financiële sector
De invloed van de huizenmarkt op de economische groei is dus groot, wat natuurlijk direct de vraag oproept wat er zal gebeuren bij een sterke neerwaartse beweging van de huizenprijzen. Er is weinig fantasie voor nodig om te begrijpen dat de sterke stimulans voor de economie die we de afgelopen jaren hebben gezien ook in omgekeerde richting kan werken.
De spaarquote van Nederlandse gezinnen sinds 2003 ieder jaar negatief is geweest. Niet nul als in Amerika, maar negatief. In 1995 spaarden we nog 5%. Nu besteden we dus ons hele beschikbare inkomen en dan nog wat extra. We ontsparen. Maar de nationale spaarquote is toch positief?
Ja, maar dat komt voor wat betreft de gezinnen omdat er voor ons gespaard wordt, via de pensioenfondsen. Nederlanders zijn gedwongen spaarders geworden. Dankzij ons kapitaaldekkingsstelsel kunnen werknemers zich permitteren hun hele inkomen uit te geven.
Gecorrigeerd voor inflatie zijn de huizenprijzen nu veel hoger dan tijdens de vorige hausse in de jaren zeventig. In 1978 werd toen een piek bereikt die in reële termen ruim 30 procent onder het huidige prijsniveau lag. Deze piek bleek bovendien onhoudbaar: tussen 1978 en 1983 ging maar liefst eenderde van de huizenprijzen af.
bron: DNB
Loading ...
Goed stukje.
Deze zin moet je even aanpassen, denk ik (niet om te zeuren hoor):
“De afgelopen jaren zijn er vele miljarden aan overwaarde te zijn verzilverd via tweede hypotheken en oversluitingen”
Bedankt voor de tip!
“Als gevolg van deze bestedingsimpuls (veroorzaakt door aanwezige overwaarde in huizen) is het Nederlandse BBP enorm gegroeid.”
Dit is volgens mij 1 van de belangrijkste redenen waarom de kredietcrisis wereldwijd nog lang niet voorbij is. De economische groei in de VS dreef zelfs nog sterker als NL op stijgende huizenprijzen. Zolang de huizenmarkt daar niet verbeterd zie ik de economische groei wereldwijd niet snel weer op het oude niveau komen.
Inderdaad, de crisis is nog lang niet voorbij. Het is ook elke keer zo doorzichtig als er uit de politiek geluiden komen dat er al herstel zichtbaar is enzo.
De crisis is pas net begonnen, mensen redden het nog net om hun huis niet in prijs te laten zakken, maar dat duurt niet lang meer. En dan gaan alle huizen mee…
Je hoeft die 60% toch niet zo vaak te herhalen in het filmpje; gaat ten koste van de geloofwaardigheid.
Natuurlijk is particuliere consumptie van levensbelang voor de economie, maar in de afgelopen jaren is de impuls vanuit de overwaardeverzilvering al negatief geworden. Zie bijvoorbeeld enkele verwijzingen in http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication_summary1312_en.htm
Wat we op dit moment zien, is dat consumenten zich bewust worden van de risico’s (huizenprijsdaling, werkloosheid, risico’s van schuld e.d.). De spaarquote zal daarop omhoog gaan en dus de consumptiequote omlaag. Het effect op de particuliere consumptie is hetzelfde, maar het onderliggende mechanisme anders. Ik vraag me af of het een neerwaartse spiraal wordt (Lagere consumptie = minder vraag = lagere productie = meer werklozen = lagere consumptie + lagere huizenprijzen).
Zou misschien wel gezond zijn. Bedenk eens de volgende verhouding: een modaal jaarsalaris is 32.100 euro. Een modaal huis (=de NVM-maatstaf) kost 248.000 euro. Een verhouding van 7.7! Historisch gemiddelde is ongeveer 4 meen ik.
Maar neem nu 2 modale inkomens en je zit op een verhouding van 3.85 < 4.
Een modale éénverdiener kan het dus schudden. Modale tweeverdieners kunnen zich nu een huis veroorloven dat vroeger door een éénverdiener kon worden gefinancierd. Erg vrolijk word ik er niet van, maar het is voor mij niet duidelijk dat deze situatie “onhoudbaar” is.
Terug naar een verhouding 4 voor een éénverdiener betekent een verhouding 2 voor tweeverdieners. Dat lijkt me volstrekt uitgesloten in Nederland (waar netto nauwelijks wordt bijgebouwd).
hmm, daar heb je natuurlijk een punt. Inderdaad, terug naar een verhouding van 4 voor een éénverdiener is onwaarschijnlijk (overigens heb ik per ongeluk modaal inkomen 2009 genomen; de verhouding is in 2008 precies 8). In Nederland is de situatie met twee modale inkomens niet de modale huishoudsituatie. Dat zijn de anderhalve banen per huishouden. Daarnaast heb je natuurlijk nog een heel legioen aan alleenstaanden. Ook al zal de verhouding niet teruggaan naar 4, denk ik toch niet dat de huidige situatie houdbaar is.
Stel je voor dat aankomende jaren de prijzen enorm dalen.
En dat het mogelijk wordt om met 1 (modaal)salaris een net huis te kunnen kopen.
Dan moeten ze gelijk de regels aanscherpen en verbieden om met 2 volledige inkomens een hypotheek af te sluiten.
Misschien tot max 1.40 inkomen bijv.
20 jaar geleden lachten ze je uit bij de bank en werd je de deur gewezen als je met 2 lonen een hypotheek wou nemen.
Dat het gewone volk zo veel leent als dat het kan lenen is van alle tijden tot voor de jaren ’70 hadden ze echter geen toegang tot banken voor hun Pl’tje maar ging alles op de pof en bij de bakker op de lat en in de bar werd er lekker gedronken als voorschot van het salaris wat daar werd uitbetaald door de opzichter.Na dat de staat meer vrijgeven had van consumenten handel bijvoorbeeld brood en melkprijs werd het gezin steeds meer als een rationeel denkend bedrijf gezien maar mijn inziens is maar een beperkte groep instaat een bedrijf te runnen .Een kennis van mij werkt bij een multinational die het “gratis”geld van de creditcard niet wil laten liggen en met de 20% rente verteld hij wordt ruimschoots de verliezen gedekt die de wanbetalers achterlaten maar dat is in de VS .Ik hoop niet dat we die kant opgaan want m.i. kan je dan groeien wat je wilt maar de samenleving wordt er alleen maar rotter en harder van en ook kleiner omdat de verliezers gedumpt worden en alleen nog maar meedoen in de economie van de voedselbonnen.