Het aantal te koop staande woningen in Nederland is gisteren gestegen naar 186.618. Een dergelijk groot aantal woningen stond nimmer in de geschiedenis tegelijk te koop. Nu het aantal kooptransacties in het vorige kwartaal op een gemiddelde van 11.462 per maand blijft steken, kan worden geconstateerd dat . Dat is ruim zeven maal zoveel als tien jaar geleden. De huidige marktsituatie kan binnen een paar jaar bovendien leiden tot een sterke stijging van de hypotheekrente.
Op de woningmarktbarometer van Wegwijs, die per dag wordt bijgehouden en eens per maand wordt gecorrigeerd als de cijfers van CBS/Kadaster bekend worden, maakt de wijzer vandaag een sprong van 14,65 naar 16,28 woningen per koper. Vorige maand zakte de wijzer van de barometer al door haar bodem van 14 woningen per koper, een situatie die als de meest ideale kopersmarkt ooit werd beschouwd.
Forse prijsverlagingen verwacht
Nu het aantal koopwoningen verder toeneemt en het aantal kooptransacties in de praktijk tot een minimaal aantal is gereduceerd, zakt de barometer tot extreme waarden. Op basis van standaard economische wetten kan het niet anders dan dat deze zwaar overspannen situatie op termijn zal moeten leiden tot forse prijsverlagingen.
In het jaar 1998/1999, toen gemiddeld slechts 2,3 koopwoningen per koper ter beschikking stonden, spoot de huizenprijs omhoog met bijna twintig procent in één jaar. Makelaars gaan ervan uit dat bij een gemiddelde aantal van 7 woningen per koper een balanssituatie aanwezig is tussen de belangen van koper en verkoper.
Medio 2008 werd al een toename van het aantal beschikbare woningen per koper geteld van ongeveer tien. De gigantische prijsstijgingen van eind vorige eeuw en begin deze eeuw reduceerden vorig jaar tot nog slechts een plusje van 1,2 procent. Dat plusje werd vorige maand plotseling vervangen door een gemiddelde prijsdaling op jaarbasis van 3,5 procent. Een dergelijke grote daling was niet meer voorgekomen sinds 1980, toen als indirect gevolg van de oliecrisis.
Geschiedenis herhaalt zich
Opvallend aan dit patroon van bijna dertig jaar geleden was het uitgestelde effect van de prijsdaling. Pas anderhalf tot twee jaar na de top van de crisis kwam de prijsdaling in een stroomversnelling. Het aantal verkopen zakte voor het eerst in april 1978 fors in. In september 1978, meteen na de grote vakantie, was er een eenmalige sterke opleving, waardoor de crisis op de woningmarkt slechts een kortstondig leek.
Deze korte opleving zette analisten op de woningmarkt echter op het verkeerde been. Vanaf oktober 2008 dook de woningmarkt een angstwekkend diep gat in om daar pas medio 1984 schoorvoetend bovenuit te komen. Eerst in 1980, anderhalf jaar na de start van de toenmalige crisis op de woningmarkt, begonnen de prijzen echt fors te dalen. Tussen het voorjaar van 1980 en het voorjaar van 1982 kreunde de woningmarkt in haar voegen met een prijsdaling van bijna dertig procent tot gevolg. Het prijsniveau van 1978 werd pas in 1993 weer bereikt.
Stijging hypotheekrente komt eraan
De prijzen begonnen bijna dertig jaar geleden pas echt te dalen toen als gevolg van de crisis de rente begon te stijgen. De rente steeg als gevolg van het extreme uitgavenpatroon van vele overheden dat zij juist in gang hadden gezet ter bestrijding van de crisis. In maart 1981 bereikte de rente van bepaalde hypotheken voor het eerst een niveau van meer dan 13 procent (tien jaar vast).
Dat de hypotheekrente als gevolg van de huidige extreme overheidsuitgaven in de wereld binnen zeer korte tijd zal stijgen, is een zekerheid. De vraag door overheden naar geld zal binnen niet al te lange termijn hard toenemen. Of dit ook weer zal leiden tot dergelijke extreme verhogingen als toen is momenteel nog de vraag. De parallellen met het begin van de tachtiger jaren worden echter steeds duidelijker.
De huidige situatie is zeer gevaarlijk voor mensen van wie de rentevaste termijn van de hypotheek in de komende drie jaar zal aflopen. Niets is honderd procent zeker, maar de kans dat juist bij verlenging van de hypotheek de hypotheekrente in aanzienlijk hogere sferen terecht zal zijn gekomen, is erg groot.
bron: Wegwijs
Loading ...
Jaartal in deze zin klopt niet: Vanaf oktober 2008 dook de woningmarkt een angstwekkend diep gat in om daar pas medio 1984 schoorvoetend bovenuit te komen.
nee dat moet “vanaf oktober 1978” zijn . Als je verder leest maak je dat wel op uit de context van het verhaal.
“Dat de hypotheekrente als gevolg van de huidige extreme overheidsuitgaven in de wereld binnen zeer korte tijd zal stijgen, is een zekerheid.”
geen sprake van, kijk maar wat er nu in de VS gebeurt, allemaal totaal onverantwoordelijke maatregelen teneinde banken en huiseigenaars te redden op kosten van de belasting. Dat gaat hier ook komen. Ik voorspel in de EU ook zware politieke druk om de rente naar 0 te brengen, waardoor de (korte) hypotheekrente nog flink omlaag kan. Zeker bij banken die onder staatstoezicht staan (ABNAMRO, ING) en gedwongen gaan worden om zo goedkoop mogelijk geld uit te lenen voor hypotheken.
Tel daarbij op maatregelen van de politiek om de schade vooruit te schuiven tot na de verkiezingen en ik zou vooral niet te vroeg denken dat de bubbel geklapt is. Diverse provincies, woningcorporaties etc. werken aan fondsen om ‘onverkoopbare’ huizen op te kopen met belastinggeld. En misschien krijgen we straks als prijzen serieus gaan dalen toch afschaffing van overdacht belasting voor starters, hoger NHG plafond, nog meer startersleningen enz.).
Op lange termijn is een flinke stijging van de rente wel zeker (tenzij de economie volledig instort, en dan klapt de huizenbubbel ook). Maar ondertussen bestaat het risico dat de politiek de puinhoop nog even een maat groter maakt.
@ Niek
Mijnziens zal de rente ook gaan stijgen en wel flink ook. De VS, Engeland en Europa hebben plannen bekend gemaakt om vele miljarden in de economie te pompen. Deze plannen zullen gefinancierd gaan worden door de uitgifte van staatobligaties. De (rente)vergoeding op dit soort obligaties is op dit moment zeeer laag. De kopers van deze obligaties laten het momenteel flink afweten wat inhoudt dat er een flinke hogere (rente)vergoeding betaald zal moeten worden om deze papieren aan de man te brengen. Het verhoogde rentepercentage op deze obligaties zal bijna direct merkbaar zijn op de hoogte van de hypotheekrentes. Dit integenstelling tot de ontwikkelingen van de Euribor.
En we weten natuurlijk allemaal dat een lichte verhoging van de hypotheekrente (bijv. rente naar 6-7%) het laatste zetje zal zijn voor onze NL’se huizenmarkt…
Precies! Wanneer men zegt dat het nu gunstig is om in te stappen omdat de rente zo laag is dan denk ik altijd, ‘laat maar lekker oplopen die rente’.
Zal een flinke shake-out geven op de huizenmarkt met alle prijsverlagingen van dien!
Dan koop ik een huis tegen een lagere waarde, en ja, met een hogere rente…maar gelukkig hebben we dan de HRA weer!
TADA! het cirkeltje weer rond!
@Niek,
Geen sprake van? Alles wat schaars is, is duur.
En op dit ogenblik is geld verdomd schaars. Zo schaars dat Amerika en Engeland hun geldpersen inmiddels op volle toeren moeten laten draaien.
Centrale banken kunnen het rentepercentage naar 0 brengen, maar het zal geen enkel effect hebben: geld blijft schaars.
Om geld wordt inmiddels gevochten en banken moeten spaarders meer dan 4% uitkeren om ze uberhaupt te interesseren. En het zal alleen maar erger worden want overheden overal ter wereld moeten in totaal duizenden miljarden lenen om hun ambitieuze crisisplannen te verwezenlijken.
‘t Is niet meer dan een kwestie van vraag en aanbod. ‘t Is niet meer dan de ooit zo bejubelde vrije markt.
Men zal in de komende jaren aan den lijve gaan ondervinden wat deze vrije markt werkelijk vermag.
Volkomen off-topic natuurlijk.
Maar toch nog even iets over het door beleggers bejubelde plan van Timothy Geithner.
Wat behelst het plan van bovengenoemde heer?
‘t Is oude wijn in nieuwe zakken.’t Is het opgewarmde lijk van Hank Paulson: het opkopen van giftige hypotheken.
En het is tevens de derde en buitengewoon wanhopige poging van de Amerikaanse overheid om niet over te gaan tot het nationaliseren van banken en verzekeraars.
En wat behelst het plan?
Private investeerders aantrekken die als het meezit de helft van de winst opstrijken en de overheid, lees de belastingbetaler, die als het tegenzit bijna het gehele verlies moet dragen.
‘t Is ongetwijfeld een geniaal plan maar ik begrijp er helemaal niets van.
Inderdaad Niek, ik denk dat de vrije markt de verkopers en makelaars al flink de keel uit hangt aangezien ze moord en brand schreeuwen om overheidssteun.
Geld is niet schaars omdat de banken dit geld lenen van de centrale banken die het geld creëren. Dit geld moeten ze weer terug betalen MET RENTE dat NIET GECREËRD is door de centrale bank. Hierdoor moet er MEER GELEEND worden om ook de rente te betalen (en zo gaat het eindeloos door).
Wanneer je als Amerika of Engeland te veel geld in het verkeerde stopt en dus geen rendement haalt op het geleende geld zul je NOOIT KUNNEN afbetalen en kom je ALTIJD geld tekort.
Dus wanneer mensen tegen erg makkelijke voorwaarden kunnen lenen betekent niet dat geld op dat moment niet schaars is.
Geld was schaars op het moment dat de levensstandaard van mensen flink verbeterde omdat ze meer gingen verdienen. MAAR DIT GELD WAS GEKOPPELD AAN DE GOUD STANDAART. De centrale bank kon niet ongelimiteerd geld bijdrukken.
En bovendien is geld niet schaars, maar ONGELIJK VERDEELD.
Vraag en aanbod op de huizenmarkt is op dit moment bijna 1 op 17, HOEZO SCHAARSTE ?
Sorry, Niek ik bedoel dus Martin.
Klein foutje:
Nu het aantal kooptransacties in het vorige kwartaal op een gemiddelde van 11.462 per maand blijft steken, kan worden geconstateerd dat .
En de eerste post stipte ook al een typfout aan.
Voor de rest is de strekking van het verhaal duidelijk een positief punt voor de kopers en nu blijkt maar weer dat wachten met kopen op de huizenmarkt beloond wordt de komende jaren.
Ik wil hier graag iedereen verwijzen naar Monty Python’s “The meaning of life”
http://en.wikipedia.org/wiki/Monty_Python%27s_The_Meaning_of_Life
Niemand zou denken, dat deze film ook maar iets te maken heeft met de nederlandse huizenmarkt. En toch kun je daar zien, hoe een papierdunne mintje tot de explosie van Mr. Creosote kan lijden.
En nou hier is het verband met de nederlandse huizenmarkt…een lichte verhoging van de hypotheekrente en iemand moet de sooi opruimen. 😉
De NVM geeft de moed niet op, en blijft er in geloven:
http://www.destentor.nl/regio/hardenberg/4724914/NVM-verwacht-druk-open-dag.ece
Ze verwachten top drukte op de openhuizen dag. Naar mijn gevoel is er tegenwoordig elk weekend z’n openhuizenroute…
@Martin reactie 7:
dat de geldpersen op volle toeren draaien bewijst niet dat geld schaars is, de manipulatie van de markt wordt gewoon nog verder opgevoerd. Het is allemaal bedoeld om de rente omlaag te drukken, geld goedkoper dan gratis te maken voor huiseigenaars en grote bedrijven – zodat de wereldwijde zombie economie nog iets langer overeind blijft.
Dat zoiets effectief is kun je in Europa (en NL) goed zien aan de korte rente die afgelopen halfjaar spectaculair gedaald is; mensen met een variabele rente profiteren hier volop van. Voor de rente die grote bedrijven betalen werkte het wat minder omdat daar het risicobesef al enigszins aan het doordringen is. Op langere termijn (jaren) zal dit soort manipulatie nooit werken, tenzij de overheid de volledige markt onder controle neemt.
En hier in Europe merk ik er niks van dat banken om spaarders vechten: met sparen bij een degelijke bank kun je inflatie en belasting nog steeds niet bijbenen. Als geld echt schaars was zou de spaarrente meerdere procenten hoger zijn.
ik profiteer zeker niet van mijn variabele rente met een niveau van 5 jaar vast (..).
de spaarrentes zijn heel hoog , een gevecht om de klanten . Dit heeft oa invloed op de hypotheek rentes . Geld is schaars (duur) hoor. Dat gaan we nog merken met z’n allen.
Spaarrentes hoog? Rabo heeft de rente in de laatste 6 mnd afgebouwd van 3,6 naar 2,9% op haar internetspaarrekening. En daar gaat aan het eind van het jaar nog eens 1,2% van naar de belasting. Netto 1,7%, wat nu hoog, niet bij Rabo in ieder geval…
bij credit europe krijg je nog 5,25% maar dan moet je het wel 3jaar vast zetten…
Ja, en wat als over een jaar de inflatie en daarna ook de spaarrentes sterk stijgen…
Hoge rentes, Rabo heeft wel pak ‘m beet de helft van al het spaargeld en vergoedt daarvoor gemiddeld zo’n 3,5%, hooguit.
Denk niet dat meer dan 20% van het spaargeld tegen 5% of meer vast staat (logischerwijze zijn het vooral de “kleine” spaarders die bij Rabo zitten).
De Rabo zal realistisere rentes vergoeden . Van te veel is die te hoog , de hypotheek rentes in aanmerking genomen . Broekzak/vestzak.
Als de rente stijgt, dan wordt de te verrekenen hypo-aftrek landelijk ook hoger., wie gaat dat betalen ?/tegen die tijd is dit kabinet niet meer als regering hier.,
Toch is het artikel op zichzelf niet vreselijk overtuigend. Er wordt een overeenkomst voorgesteld tussen 1978 en 2008 en vervolgens wordt de gehele periode ’78-’84 op de de komende jaren geprojecteerd. Zo ken ik er nog wel een paar…
@Sven (post 9)
Als je dan zo nodig moet schreeuwen zorg er dan op zijn minst voor dat je spelling in orde is (goudstandaart?).
@M (21)
Die vergelijking is inderdaad misschien wel wat te optimistisch aangezien toen niet de hele wereld in een enorme crisis en recessie zat……..
t.a.v. 21 en 23:
er zijn een paar grote verschillen met 1978-1984, vooral dat rente en werkeloosheid toen vóór de crisis al hoog waren.
Anderzijds, de omstandigheden voor de huizenmarkt waren tot voor kort ongekend optimaal, dus de downside is nu VEEL hoger:
1. prijsstijging voorafgaand aan de top is deze keer vele malen groter
2. rente is extreem laag (recent bijna de laagste waardes in 400 jaar!) en kan eigenlijk alleen maar ver omhoog.
3. werkeloosheid was zeer laag en kan dus alleen maar omhoog
4. werkelijk alle denkbare hefbomen om de huizenprijs op te krikken zijn maximaal benut zoals tweeverdieners, leningen op basis van 6-10x inkomen ipv 3-4.5x, aflossingsvrije hypotheken en andere riskante konstrukties.
5. schuldpositie is (voorzover ik weet) vele malen slechter, dus bijv. verhouding van waarde huizen en hypotheekschuld, hypotheekschuld t.o.v. BNP, enz.
6. demografische effecten
Verder zie ik duidelijke politieke overeenkomsten zoals opnieuw dreigende problemen rond de energievoorziening en de discussies over kraken (geen woning, geen kroning). Ik mis nog een aankondiging van de troonsopvolging door Alexander 😉
@KariZ (6)
De HRA die in een volgende kabinetsperiode afgeschaft gaat worden. De HRA is na verloop van tijd niet meer te financieren door de overheid.
Ja dat klopt ja. Maar ook dát heeft dan weer een drukkend effect op de huizenmarkt. Kortom, vrijwel elke maatregel, heeft rechtsom of linksom een drukkend effect op de huizenprijs.
Alle seinen staan op rood, tis enkel nog een kwestie van tijd en de vraag of het een ‘harde’ of een ‘zachte’ landing gaat worden.
Niek,
Dat de geldpersen op volle toeren draaien bewijst dat geld schaars is.
Maar niet voor jou. Jij hebt het over manipulatie. Jij hebt het over een zombie economie die nog iets langer overeind gehouden kan worden. Maar waarom eigenlijk, waarom is het noodzakelijk dat die zombie economie iets, iets langer overeind wordt gehouden.
Ik heb geen flauw idee.
Maar jij zult er ongetwijfeld het jouwe van denken.
@ M (post 22) alweer zo’n spellingsneuker.
Geld is inderdaad ongelijk verdeeld… de rijken hebben er teveel van en de armen er te weinig van. Maar als je kijkt naar de economie is er inderdaad een geldschaarste, zo kunnen de Amerikanen hun ambtenaren al bijna niet meer uitbetalen, dat is één van de redenen waarom zij nu geld bijdrukken.
Er is nu een heleboel geld minder. Dit is eigenlijk virtueel geld en is verdampt op de beurs. Dat heeft ervoor gezorgd dat er op dit moment te weinig geld is op de juiste plaats. Dat is de reden waarom de Amerikanen nu geld bijdrukken.
De reden waarom de dollar nog niet gevallen is:
De dollar is nog (vreemd genoeg) nog steeds wereldmunt. Ook bij de geldwaarde speelt de vraag en aanbod een grote rol. Bij een grote vraag stijgt de munt, wil niemand het hebben dan daalt de munt. Op dit moment is er een grote vraag naar dollars, om de volgende redenen: 1. Veel mensen zijn uit de aandelen gevlucht en hebben dit omgezet naar echt geld, dollars dus. De vraag naar aandelen is dus minder, de vraag naar echt geld groot. 2. Omdat veel dollars op de beurs verdampt zijn, is het aanbod van dollars dus minder geworden. Dit terwijl de vraag naar dollars hoger is geworden (zie punt 1).
En dit houdt de dollar (nog) hoog. Amerika is nu in grote getale dollars aan het bijdrukken (meer dan ik stiekum in mijn kelder druk). Je zag de dollar als reactie direct met 4 cent dalen. Omdat dit even een extreme daling was komt er even een correctie daarop. Op dit moment lijkt de dollar weer even stabiel. Maar als het drukken van de dollar zich echt voortzet (en dat gaat het ook doen), dan gaat de dollar dalen. De echte daling van de dollar moet nog komen. Een hyperinflatie behoort tot de mogelijkheden, dat is het risico die de Amerikanen lopen. Zeker als dat gepaard gaat met het verliezen van vertrouwen in de dollar (en ook die kans is groot), dan krijg je hyperinflatie.
De kans dat de rentes dan gaan stijgen is zeer reëel. En laten we wel wezen, de rentes staan nu zo laag, het kan eigenlijk al niet meer zakken. Iets wat niet meer kan zakken kan alleen maar omhoog. Dat is in Amerika dus ook eerder voorgekomen en dat was één van de voornaamste redenen waarom mensen hun hypotheek ineens niet meer konden betalen.
Wat hierbij een groot gevaar is is deflatie. Bij deflatie dalen weliswaar de prijzen, maar stijgen de schulden. Tegenhanger is dus inflatie: prijzen stijgen en schulden dalen.
Ik weet niet of het gaat gebeuren, maar deflatie is een mogelijkheid waar ik heel erg rekening mee houd. Dat is een grote reden waarom ik al geen grote lening ga nemen en al helemaal niet voor een huis. Mensen echt… ik weet niet of het gaat gebeuren maar het is echt een reëel gevaar, zorg dus dat je van je schulden afkomt, werk je persoonlijke leningen etc etc weg !!!
Je gaat een “interessante” samenloop van omstandigheden krijgen. De huizenprijzen gaan dalen en daardoor houd je een restschuld over op je nieuw gekochte huis + ten gevolge van deflatie gaat je schuld en dus ook rente stijgen, waar je failliet op gaat. En als je failliet gaat het je een restschuld door de dalende huizenprijs + deflatie waarin je schuld groter is geworden. En zie je daar maar eens uit te werken, dat wordt levenslange schuld. Mogelijk zelfs het faillissement van Nederland als dit veel mensen overkomt.
Heb geduld. Ga sparen werk je schulden zo veel mogelijk weg. De huizenprijzen gaan echt wel behoorlijk dalen. Maar heb zeker 2 – 3 jaar geduld. De economische crisis is nu eigenlijk maar net Nederland aan het binnenkomen. Het is nog niet eens echt begonnen hier. Ik verwacht dat de stijging van de werkeloosheid rond voorjaar/zomer echt gaat beginnen. De echte daling van de huizenprijzen zal pas echt van start gaan rond het najaar.
@Noah(29)
Jij verwacht hyperinflatie en deflatie tegelijkertijd?! Of de een in de VS en de ander in Nederland? Of eerst deflatie en daarna hyperinflatie (wat zou betekenen dat het geen ruk uit maakt wat je schulden zijn en je juist een huis moet kopen). Kortom ik begrijp je “visie” niet…
@Niek, je komt veelal met een stortvloed aan stellingen en vooral ontkenningen. Hierop wordt gereageerd maar van jouw geen reactie meer. Daarna kom je weer met de enige echte waarheid waarop toch wel weer vele reacties komen . Geeft dat jouw te denken is mijn vraag nu ?
De Amerikanen printen helemaal geen geld.
Misinformatie van je favoriete media, bedoeld om de schapen van schrik hun geld uit te laten geven. FED naar banken naar FED = circle-jerk [google…]. MAAR als er geld uit dit circeltje lekt, dan gaat het hard. (2010?)
Ik zie minimaal drie reactie’s van mensen die echt wel kijk hebben op de grote monetaire economie; eh Sven, Niek, Noah als ik me goed herinner en die kom je maar weinig tegen in blogland.
De rente van staatsobligatie’s gaan overal richting de nul en dan lekker bijdrukken zoals nu door BoE en de FED. Bij de Bank of England is de veiling van staatsobligaties grotendeels mislukt.
Toch gaan ze door met op nul houden en bijdrukken totdat de dollar en de pond echt gaan zakken, en dan gaan andere rente’s omhoog; de hypotheekrente gaat omhoog en zal de echte tricker tot het diepe zakken van de huizenprijzen hier in Nederland zijn. De staatsobligatie rente blijft ondertussen laag omdat men zo goedkoop mogelijk wil lenen bijzichzelf.
Het licht aan het einde van de tunnel is hyperinflatie, want men wil de massa tevreden houden met Weimar genoegens.
Het is trouwens heel goed mogelijk om deflatie en inflatie tegelijk te beleven in dezelfde omgeving. Deflatie van huizenprijzen en auto’s en inflatie van voedsel en energieprijzen. Het grote geld vlucht namelijk naar essenciele goederen en daar horen huizen in de geschiedenis van depressie’s nauwelijks bij. Boerderijen en landbouwgrond uitgezonderd.
Reageer eens op Hyperinflatie.volkskrantblog, ik ben benieuwd naar jullie commentaren, want er zijn maar weinig mensen met een brede kennis over de monetaire wereldeconomie.
Kees Wiersema en stichting Einde van de Euro in de grote depressie.
@ Hyperinflatie (reactie 33) “Het is trouwens heel goed mogelijk om deflatie en inflatie tegelijk te beleven in dezelfde omgeving. Deflatie van huizenprijzen en auto’s en inflatie van voedsel en energieprijzen. Het grote geld vlucht namelijk naar essenciele goederen en daar horen huizen in de geschiedenis van depressie’s nauwelijks bij. Boerderijen en landbouwgrond uitgezonderd.”
Hyperinflatie zit vaak ook in huizenprijzen! Ter illustratie; zelfs in een land als Zimbabwe kan je vandaag de dag rijk worden door juist in onroerend goed te zitten.
xandr,
De Federal Reserve koopt 300 miljard aan staatschuld op.
Dat betekent defacto dat de Federal Reserve:
1. Het Amerikaanse begrotingstekort financiert.
2. De rente op staatsleningen probeert te verlagen.
3. De geldhoeveelheid met 300 miljard vergroot door langlopende staatsleningen aan de markt te onttrekken en daarvoor 300 miljard aan liquide middelen, lees geld, de economie inpompt.
Waar jij op doelt, dat vermoed ik tenminste, dat de Federal Reserve waardeloos geworden hypotheekobligaties (CDO’s) – inmiddes ter waarde van 1250 miljard – van banken heeft opgekocht om banken lucht te verschaffen en zodoende de kredietverlening te stimuleren.
@Hyperinflatie,
Er zijn tenminste 3 mensen op deze aarde die geen flauw benul hebben van de oorzaken en gevolgen van deze kredietcrisis.
En eén daarvan ben jij.
Ik verwacht wel een periode van deflatie. Die kans is wel reëel. Dan stijgen de schulden en dalen de prijzen. Je kan dan failliet gaan (bijvoorbeeld als je een tophypotheek hebt) op die stijgende schuld. En omdat je huis in waarde is gedaald hou je bij gedwongen verkoop een restschuld. Bij huizen gaat het altijd om grote bedragen, dus de gevolgen voor jou leven zijn heel groot. Dat draag je misschien de rest van je leven mee.
Het lijkt alsof de recessie meevalt. Veel mensen in Nederland merken er weinig van. Dat komt omdat de economie uit verschillende “lagen” bestaat. De recessie in Nederland is met name op de beurs, laten we zeggen de virtuele economie. Deze is nu aan het omslaan naar de reële economie. Let maar eens op. Winkels krijgen nu al minder klanten. Een mooie is ook minder files op de weg. De voortekenen van een echte crisis.
Er wordt door zeer veel economen voorspeld dat dit een zeer zware crisis gaat worden, mogelijk zwaarder dan de jaren 30. Er liggen nog veel financiële tijdbommen te tikken. Dit lijkt mij nou niet de tijd om grote uitgaven te doen als het kopen van een huis. Je neemt een enorm financieel risico. Zeggen: “ik koop gewoon een huis nu en ik zie wel hoe het later gaat”, is echt financiële Russische roulette spelen. Als het fout gaat zit je voor de rest van je leven in de schulden.
Één van de belangrijkste redenen voor deze crisis is dat wij een economisch systeem hebben gebouwd wat gebaseerd is op het lenen van geld in combinatie van te kleine financiële reserves. Wat ga jij doen als je een huis koopt: je vergroot je lening en je verkleint jou financiële reserve. In goede tijden oké (voor een huis zonder tophypotheek), maar we zitten nu aan de vooravond van een grote financiële crisis.
Die deflatie en inflatie tegelijkertijd:
Bij een economie werken deflatoire en inflatoire krachten continu op elkaar in en in normale tijden staan die in balans. Deflatie en inflatie is dus continu aan de orde.
Met de lage rentes en het bijdrukken van geld willen de Amerikanen de economie eigenlijk verzuipen in geld. Dat moet dan een begrotingsimpuls geven, maar leid uiteindelijk ook tot inflatie. De munt daalt in waarde en daardoor worden zaken duurder. Op zich is dat goed voor bedrijven, want die vangen meer geld voor hun product.
Alleen zitten we dan met het feit dat de prijzen omhoog gaan, maar de lonen niet. De lonen blijven op de nul – lijn of worden zelfs, tgv ontslag minder. Dan gaan mensen dus nog minder kopen en krijg je een recessie met deflatie.
Maar de economie is niet één geheel. Het bestaat uit verschillende lagen die op elkaar inwerken. De crisis in Nederland is duidelijk te zien op de beurs en is nu aan het inslaan op de reële economie. Omdat die crisis nog niet echt in de reële economie is ingeslagen denken veel Nederlanders dat het wel meevalt. Maar ga hier http://www.beursgorilla.nl/aex.asp maar eens kijken. Klik op koersen en bekijk de grafieken maar. Dan zie je de slachting op de beurs, dan zie je de crisis.
Omdat de economie uit verschillende onderdelen bestaat is het mogelijk dat het ene deel deflatoire krachten werkzaam zijn en in een ander deel inflatoire krachten.
Wat mogelijk is is een inflatie in het monetaire stelsel. Omdat een regering geld bijdrukt krijg je een waardedaling van het geld (inflatie). Maar omdat mensen daardoor minder gaan kopen, gaan prijzen omlaag (deflatie). Reden van de dalende huizenprijzen is minder vraag en een groter aanbod. Omdat het geld in waarde daalt en mensen dus minder inkomsten krijgen, kan men geen huis kopen waardoor de huizenprijzen zakken.
Dus: Waardedaling geld (inflatie) -> mensen hebben geen geld om een huis te kopen -> daling huizenprijzen (deflatie).
Aan de andere kant. Er zijn zaken in het leven waar een mens niet zonder kan zoals voedsel. En dat zal dan juist door die inflatie in prijs stijgen.
Wat je bij de combinatie inflatie en deflatie zal zien is dat goederen (zoals huizen en auto’s, luxe goederen) in prijs zullen dalen, maar tgv de inzakkende munt je inflatie krijgt in je primaire levensbehoefte. De prijs van voedsel gaat dan dus stijgen (en dat kan zelfs gigantisch gaan stijgen). Wat “hyperinflatie” (punt 33) zegt dus (en ik zal eens kijken op je volkskrantweblog).
(37)
Al dat geld dat de Amerikanen nu in de markt pompen zal er dadelijk ook weer uit moeten om hyperinflatie te voorkomen.
De centrale banken hebben dadelijk geen andere keus dan de rente tarieven over een brede linie te verhogen,dus als men nu een huis koopt moet men er echt rekening mee houden dat de rente op termijn wel eens heel erg hard kon gaan stijgen.
En het feit dat er wel heel veel gepraat wordt over de hypotheekrenteaftrek om die af te schaffen,geeft nog een onzekere factor voor kopers van een huis.
Mensen moeten zich zo deskundig en onafhankelijk als mogelijk laten voorlichten als men besluit een hypotheek te nemen of deze te veranderen.
Want op termijn zou het wel eens een financieel slagveld voor hypotheekbezitters kunnen worden,die nu bijvoorbeeld voor lage maandlasten gaan en niet kijken naar de lange termijn effecten van een hypotheek.
@Hyperinflatie .
Een baas/importeur van tuinmeubelen telde onlangs in zijn kantine 18 economen. Hij heeft ze verzocht , op een zeker moment , weer aan het werk te gaan……de vrachtwagen stond namelijk klaar.
Jij als wereldeconoom zal toch eens iets beter de teksten moeten lezen van de personen die je noemt , veel staat er haaks op. Een zegt zelfs dat we helemaal geen stijgende rebtes gaan zien (……).
Ik vroeg me af waar de economen waren voordat de kredietcrisis uitbrak. Dan was je de man geweest . Stellen het nu enkele te weten betekent een rijk leven voor de toekomst .
De uitspraak luidt echter : in tijdeb van crisis worden 2 partijen nog meer gewantrouwd : economen en politici.
@johnny 31:
sorry als je van mij een reactie verwacht, ik kijk af en toe even op deze site tussen mijn werkzaamheden door en reageer dus niet op elk bericht.
In ieder geval is de rente NIET hoog zoals hier vaak beweerd wordt maar nog steeds historisch relatief laag. En dan bekijk ik het dus over wat langere tijd dan een paar jaar, want de afgelopen 5 (of 20) jaar is een historische abberatie van ongekende proporties.
Ik denk niet dat ik alles weet, ik probeer alleen wat stof tot nadenken aan te dragen omdat ik van mening ben dat sommige posters hier de zaak helemaal niet overzien.
Of we hyperinflatie of deflatie krijgen – ach, die discussie worden op miljoenen blogs wereldwijd gevoerd dus die gaan we hier maar niet overdoen. Dat is o.a. een kwestie van hoe je het definieert. Ik ben het verregaand eens met wat Noah hier zegt.
Ik definieer inflatie/deflatie op basis van de geldgroei, en dalende prijzen zijn voor mij dus geen bewijs van deflatie; er zijn altijd wel ergens prijzen die omhoog resp. omlaag gaan.
De markt probeert meestal zoveel mogelijk mensen maximaal beet te nemen, in de huidige situatie is deflatie en dan hyperinflatie, of precies het omgekeerde, daarvoor een probaat middel. In welke volgorde, dat zou ik ook niet weten (wie het wel weet kan mega rijk worden).
@martin nr. 27:
Geld is goedkoper dan gratis als je rekening houdt met de werkelijke inflatie; als geld schaars was dan zou het precies andersom moeten zijn. Ik merk er echt helemaal niks van.
Ik noem het rentebeleid van de centrale banken ‘manipulatie’ omdat wat daar gebeurt onnatuurlijk is, en alleen in het belang van een kleine club (de financiele elite) en NIET in het belang van de gemiddelde wereldburger.
De virtuele economie van Wall Street met zijn CDO’s etc. is zo langzamerhand volledig ontkoppeld van de werkelijke economie; het wordt hoogste tijd dat daar een eind aan komt. Dus niet koste wat kost de zombies (feitelijk failliete investment banken, overstretched bedrijven en consumenten) aan het infuus houden ten koste van de echte economie.
Gewoon laten uitzieken, spelers een harde les laten leren en opnieuw beginnen (en als het even kan met betere regels zodat we deze ellende van financiele en huizenbubbles niet opnieuw krijgen, maar dat zal wel een illusie zijn).
niek : de rente staat zeker hoog . Het is niet anders op dit moment.
johnny: zoek eens een grafiek op over de laatste 50 jaar ofzo … en kijk dan niet alleen naar lange termijn hypotheekrentes, maar ook eens naar bijv. korte rente, spaarrente en rente op staatsobligaties. Het meeste zit al 30 jaar in een downtrend.
Toen ik mijn huis kocht (begin jaren 90) was de hypotheekrente ruim 11%; dat was toen ‘normaal’.
Een korte rente van 2.25% zoals nu is bijna de laagste waarde in 400 jaar. Rente voor langere termijn vast is wat hoger dan vorig jaar, maar nog steeds historisch laag.
Ook de spaarrente is historisch laag (als je de lokkertjes etc. buiten beschouwing laat).
Zoals je zelf al opmerkt zijn er hier veel die de rente hoog vinden , jij niet maar zal uitleggen waarom :
1. verhouding euribor / hypotheekrentes.
2. spaarrentes.
Beiden zijn te hoog .
Niek,
Geld is duur. Om geld wordt gevochten. Op het moment dat jij schreef dat dit niet zo was, kreeg ik een brief van de ING.
Of ik zo vriendelijk wilde zijn een profijtrekening te openen: 4,5% op jaarbasis, vrij opneembaar. Die rente ligt, zoals Johnny al schreef, ver boven euribor. In die brief werd tevens in een prachtig overzicht aangegeven waarom deze rente superieur was aan de geboden rentepercentages van de ABN en de Rabobank. Hoezo wordt er niet om geld gevochten?
Sven beweerde dat geld en kapitaal niet schaars waren omdat banken van de ECB konden lenen. Maar leningen van de ECB zijn kortlopende leningen, leningen van een week, noodleningen om liquiditeitsproblemen op te lossen, geen leningen om aan de werkelijke economie soelaas te verschaffen. Leningen van de ECB zijn niet meer dan een infuus op de Intensive Care.
Want uiteindelijk is deze kredietcrisis is geen liquiditeitscrisis, maar een solvabiliteitscrisis: banken hebben gegokt op eeuwigdurende groei van met name huizenprijzen en hebben verloren. Banken liggen in de goot. Als er door overheden niet was ingegrepen door duizenden miljarden aan kapitaal te injecteren, was het bankwezen al lang bankroet en morsdood geweest.
De werkelijke oorzaak van de schaarste aan geld en kapitaal, is dat banken op hun geld zitten om hun stroppenpot te vullen en weigeren te doen waar ze voor in het leven zijn geroepen: geld uitlenen.
En daarom zijn eigenlijk alle maatregelen van centrale banken om de liquiditeit in stand te houden niet meer dan een noodverband.
Hoe gaat dit aflopen voor de wereldeconomie?
Waarschijnlijk slecht.
Hyperinflatie voorspelt vanzelfsprekend hyperinflatie. Maar wie zijn blog op de Volkskrant bekijkt, ziet dat hij zich baseert op bronnen die heel graag goud willen verkopen.
Beste Martin.
U lijkt het helemaal te snappen en dan komt er plotseling weer een kink in de kabel en dan is de logica weg.
U schrijft slimme dingen over kort lopende leningen bij de ECB en geldschaarste.
Banken hebben verloren en liggen in de goot, lees ik.
Wat blijft er dan over? De Keyniaanse reddingen met nieuwe schulden om de oude schulden op te vangen? Het werkt tot nog toe, maar het heeft zijn houdbaarheidsdatum bereikt en we zijn er al overheen.
Mijn blog is goud georienteerd; niet omdat ik het graag aan de man wil brengen; het is gewoon de Last man standing in een economie die tenonder gaat. Goud is anoniem en heeft geen tegenpartij nodig en heeft zijn koopkracht nooit verloren.
Ik ben gewoon fan van Peter Schiff, Willem Middelkoop en andere Oostenrijkse school aanbidders.
Zij waren het die al in 2005 en 2006 deze crisis zagen aankomen onder luid hoongelach, maar tot de dag van vandaag zeer goed en standvastig bij hun voorspellingen blijven en het tot nu toe bij het goede eind hebben.
En in een eerdere reactie zegt U; dat ik geen enkel benul heb van oorzaken en gevolgen.
Ik ben slechts een volgeling van andere mensen die gewoon het beste de oorzaken en gevolgen van de economie voorspelt hebben (Peter Schiff en Middelkoop) dus die vlieger gaat totaal niet op.
Mijn vraag aan U is wat blijft erover? U gaat er vanuit dat de huizenprijzen flink dalen; dat wil zeggen dat de melkkoe van de banken en burgers, ofwel de levensader van de economie weg valt. Dit brengt het piramidespel nog verder aan het wankelen; doodeenvoudig omdat het met ongedekt geld wordt gespeeld; met monopoly geld.
Het is een nobel en eerlijk streven om een goudgedekt geldsysteem te verlangen. Ik hoop dat ten zeerste, anders krijgen we een volledig door de elite gemanipuleerd geldsyteem die we dan in een nieuwe wereldorde kunnen plaatsen. De vrije markt bestaat nu al niet meer; vraag en aanbod markt wordt op allerlei fronten gemanipuleerd en met kuntmatige infuusjes in leven gehouden.
De afhankelijkheid van de overheid is veel groter dan in de jaren dertig; pensioenen en zorg enzovoort. De overheid wil en moet het volk rustig houden met de geldpers, anders krijg je opstanden.
Als de Nederlander door krijgt dat de huizenprijzen kunnen halveren dan krijgen we een collectief trauma en dan maak je als politicus de mensen niet meer duidelijk dat sparen en zuinig zijn met het staatsbudget goed voor ons is.
Klagen over het systeem en de banken, maar waar ligt de oplossing, dan wel Martin?
Beste Kees,
Ik klaag niet, ik constateer.
Over de goudstandaard heb ik op dit blog al eerder geschreven.
Ieder geldstelsel is afhankelijk van afspraken, of het nou fractioneel bankieren, Lincoln’s greenback of de goudstandaard betreft.
En de mens is overal en altijd de zwakste schakel.
Bewonderaars van de goudstandaard, en ik hoop dat ik nu niet overdrijf, zijn in het algemeen geen bewonderaars van politici en overheden.
Maar diezelfde overheden en politici kunnen op ieder moment dat het ze goeddunkt, zo leert de geschiedenis, van de goudstandaard afstappen en desgewenst het goud dat in omloop is confisceren.
Dus waarom zoveel vertrouwen in de goudstandaard?
Ieder vertrouwen in een geldstelsel is onzin. Het gaat altijd om mensen, Kees. Fractioneel bankieren, bijvoorbeeld, voldeed uitstekend toen bankiers nog saaie mensenhaters waren en alles wat ze uitleenden nog op hun balans plaatsten, zodat de toezichthouder de risico’s konden inschatten.
Saaie mensenhaters zijn de ideale bankiers: je weet zeker dat het geld dat je ze hebt toevertrouwd niet op lichtzinnige wijze zal worden uitgeleend.
En tenslotte het antwoord op je vraag: waar ligt de oplossing?
Er is geen oplossing, Kees. De kredietcrisis is een wereldwijde bosbrand die moet uitrazen.
Uiteindelijk zullen we allemaal tot de ontdekking komen dat we een stuk armer zijn dan we dachten.
De werkelijke oorzaak van iedere economische neergang, goudstandaard of geen goudstandaard, is speculatie.
Kees,
Toch nog even dit. Ik beweer niet dat nieuwe schulden ouwe schulden kunnen opvangen.
Wat ik beweer is dat een solvabiliteitscrisis niet met liquiditeitsinjecties kan worden opgelost.
Dat is wat ik beweer.
Kees,
Ik besef dat ik het belangrijkste nog vergeten ben.
Jij schrijft: “De vrije markt bestaat nu al niet meer; vraag en aanbod markt wordt op allerlei fronten gemanipuleerd en met kuntmatige infuusjes in leven gehouden.”
Mijn god, begrijp je dan niet dat al die duizenden, duizenden en nog eens duizenden miljarden die er tegenaan gesmeten worden bedoeld zijn om de allesvernietigende kracht van de vrije markt nog enigszins in goede banen te leiden en totale chaos te voorkomen?