Zijn de dijken van de Nederlandse banken sterk genoeg? De Nederlandsche Bank, toezichthouder van onze bank- en verzekeringswereld, heeft haar twijfels.
Dat blijkt uit een interview met DNB-directeur Henk Brouwer, verantwoordelijk voor het toezicht op de banken. De centrale bank neemt de enorme hypotheekportefeuilles van de Nederlandse banken onder de loep.
Zijn de leningen wel goed afgedekt? Worden er niet te hoge leningen verstrekt aan mensen die het eigenlijk niet kunnen betalen, of bij de kleinste tegenslag in de financiële problemen komen? DNB is bezorgd. Logisch ook, want de Nederlandse huishoudens hebben samen zo’n 400 miljard euro geleend om huizen te kopen.
De zorgen van DNB worden versterkt door een onderzoek naar de naleving van de Gedragscode Hypotheken. Begin 2007 spraken de banken onder leiding van hun koepel, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), af de hypotheekverlening aan banden te leggen. De hoogte van een hypotheek werd afhankelijk van de hoogte van een inkomen. Een hogere lening krijgen kon, mits het werd beargumenteerd.
Te hoge lening
Volgens DNB, die zich daarbij baseert op een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), functioneert de code niet. Mensen met te lage inkomens proppen zich nog steeds vol met te hoge leningen, waardoor ze kwetsbaar zijn bij tegenslagen. De uitzonderingsclausule wordt misbruikt. De banken – namen noemt DNB niet – halen nog steeds klanten binnen met slecht gedekte, potentieel giftige hypotheekleningen.
Dat moet anders, vindt DNB. De code, die de explosieve groei van het aantal hypotheken moest beteugelen, moet beter worden nageleefd. Brouwer wil dat Nederlandse banken hun buffers versterken als ze een ‘kwetsbare’ hypotheekportefeuille hebben.
Dat moet ze immuun maken voor de negatieve economische spiraal die ons volgens een somber Oeso-rapport wacht. Banken zitten financieel klem en moeten hun buffers versterken, waarna de kredietverlening stokt. Dat heeft als gevolg dat de recessie zich verder verdiept en de banken nieuwe klappen krijgen, waarna de spiraal verder neerwaarts gaat.
Politiek
De vraag die zich opdringt bij het bekijken van het hypotheekdossier, is of Nederland niet te lang heeft gewacht met het nemen van maatregelen om uitwassen te voorkomen. DNB wilde rond de eeuwwisseling al wettelijke maatregelen nemen, maar de politiek wilde niet.
De zorg over de hypotheekmarkt was bij DNB al ‘een decennium’ aanwezig. Het valt te hopen dat DNB, nu er zwaar weer op komst is, genoeg tijd heeft om de gaten in de dijken te repareren. Anders zitten we straks midden in onze eigen polderversie van de sub prime-crisis.
bron: FEM Business
ik denk dat hier terecht naar de politiek gewezen wordt: de politiek wil GEEN maatregelen, want dat werkt slecht bij de stembus. En dus gebeurt er opnieuw niks, totdat de bubble geklapt is (inclusief de Nederlandse bubble-economie).
Ik denk zelfs dat het parlement eerder gaat aandringen op versoepeling van de regels voor het waarderen van slechte hypotheken op de balans (a la de Obama oplossing); we moeten het de banken niet te moeilijk maken in deze zware tijden.
Nederland is hard op weg het volgende IJsland te worden. Jammer dat de verantwoordelijke politici, toezichthouders en vastgoed fraudeurs er straks weer met miljoenen vandoor gaan terwijl de belastingbetaler voor de schade opdraait.
Een tweede Ijsland denk ik niet. Wij hebben de €uro en meer dan 300.000 inwoners dus blijven er altijd nog wel een paar mensen werken denk ik zo.
De subprime problematiek is hier ook wat anders omdat de bank het vastgoed gaat veilen i.t.t. de VS waar je gewoon je sleutel bij de bank kan inleveren. De oude eigenaar hier blijft echter altijd met een restschuld zitten.
Wat wel moet gebeuren is dat er een stevige correctie moet plaats vinden met prijsdalingen tot wel 50%. Dan kunnen starters weer kopen en is de bubbel verdwenen. Dan moet tegelijkertijd die verziekte HRA worden afgeschaft. Het is toch te gek dat belastingbetalers die geen eigen huis hebben meebetalen aan de koop van een woning. Doen ze bij mijn nieuwe fiets toch ook niet.
ehmm.. Als je je nieuwe fiets via je je baas hebt gekocht wel. 😉
@spaarvarken: NL garandeert als land spaartegoeden die een veelvoud zijn van het BNP; daarbovenop komt dan nog een giga hypotheekschuld. In IJsland werken ze ook nog gewoon hoor, ze krijgen er alleen wat minder voor terug dan tot voor kort.
En wat restschuld betreft: daarvoor hebben wij o.a. NHG, WSNP en allerlei starterfondsen die alleen terugbetaald worden als de huiseigenaar op winst staat. Voor veel burgers komt het bijna op ongeveer hetzelfde neer als in de VS: als het goed gaat mag je de winst in je zak steken, als het mis gaat draait de belastingbetaler voor de kosten op.
@Spaarvarken, @Niek
De argumenten van Niek zijn hier net een stukje sterker. Hoe stel jij je voor dat een woningprijsdaling van 50% kan plaatsvinden zonder dat er gigantische problemen ontstaan?
Toevallig al wat statistieken bekeken over de gemiddelde hypotheekschuld van mensen? En over het aandeel van hypotheken voor de verschillende Nederlandse banken?
Je kan simpelweg niet verwachten dat huizenprijzen 50 procent omlaag gaan zonder dat het financiële systeem daar dikke ellende van gaat ondervinden.
En ja, misschien zou het niet exact vergelijkbaar worden met IJsland, maar de gelijkenissen zouden behoorlijk sterk zijn hoor.
[quote]Het is toch te gek dat belastingbetalers die geen eigen huis hebben meebetalen aan de koop van een woning. Doen ze bij mijn nieuwe fiets toch ook niet.[/quote]
Misschien niet je fiets, maar wat dacht je van de huur- en zorgtoeslag om maar wat te noemen? Zo kan je nog wel even doorgaan….
Wat betreft de huizenprijzen.. niemand verkoopt zijn woning voor helft van het geld. Dan verhuis je gewoon niet.
@Skeptik
“Wat betreft de huizenprijzen.. niemand verkoopt zijn woning voor helft van het geld. Dan verhuis je gewoon niet.”
Daar heb je géén waarheid als een koe te pakken hoor. Beter maak je er van: Wat betreft de huizenprijzen.. niemand verkoopt zijn woning vrijwillig voor helft van het geld. Dan verhuis je gewoon niet.
Maar goed, ik vraag me af wie er van de bank mag blijven zitten met een restschuld van 100% (gebaseerd op een prijsdaling van 50%) van de waarde van zijn huis.
Met de nadruk op vrijwillig in de vorige comment.
geheel eens met M in punt 7/8.
of zou ook hier Nederland weer totaal anders zijn dan al die andere landen waar nu huizen verkocht worden voor 50% of zelfs 75% minder dan de oorspronkelijke aankoopprijs?
Overigens wordt de huizenprijs bepaald door de huizen die WEL verkocht worden. Dus als bijna iedereen lekker blijft zitten omdat ze geen centje korting accepteren, en een enkele sukkel verkoopt toch noodgedwongen met 50% korting dan zou de mediane huizenprijs met 50% moeten zakken (al zal de NVM daar vast wel een truuk op vinden). Wat die andere huizen volgens de taxaties van vorig jaar resp. volgens de eigenaars waard zijn is echt totaal irrelevant 🙂
Elke keer als ik dit soort ‘voorspellingen’ lees denk ik: “wow, als dat uitkomt (daling van 50%) kunnen wij echt voor een dubbeltje op de eerste rang zitten straks!”.
En dan word ik weer wakker en zie de geenszins gedaalde prijzen in mijn wijk….. Sterker nog: de afgelopen 2 jaar sinds wij zoeken/rondkijken zijn de verkoopprijzen soms met nog wel 20% gestegen helaas….
Wel spannend hoor, de komende tijd.
@Fred: zorg dan wel voor een hoge eigen inbreng (lees: eigen geld), want straks een hypotheek tegen 10%…
@Fred
Dit is gewoon het laatste droom van de verkoopers….in mijn wijk heb ik dat ook….willen ze NOG meer als de anderen, die OOK NIET kunnen verkopen de afgelopen 6 Maand….
MAAR dan heb je ook van de mensen die er al 50.000Euro OMLAAG zin gegaan, omdat 6 maanden niets is gebeurt….en dan zeg ik dat het mischien daar nog niet mee gedaan is en dat ze nog een keer 50.000 ervan af moeten trekken…
btw. Ik heb het hier over huizen tussen de 300.000 en 500.000 Euro….
Het komt…mischien niet zo snel als sommige mensen denken (hopen?), maar het komt eraan…en NIETS zal het kunnen stoppen, net zoals een aardbeving.
Misschien, maar tot op heden worden de woningen in mijn wijk gewoon nog verkocht voor prijzen die zo’n 15-20% hoger liggen dan 2 jaar geleden…..
Dus de prijzen moeten wel heel erg zakken willen wij geen spijt krijgen dat we niet direct toen iets hebben gekocht (toen de 20-jaars rente ook nog rond de 4% stond)….. Want ik geloof echt nog niet zo in de dalingen die hier gehoopt worden.
Maar wie weet kunnen we echt met ons salaris in een enorm grachtenpand gaan wonen…..
@Fred:
ondanks mijn overtuiging dat de NL markt rijp is voor een mega crash zie ik hetzelfde in mijn omgeving.
Vooral jonge tweeverdieners zijn hier nog aktief met ‘flippen’ (paar keer per jaar ‘verhuizen’ en intussen vele tienduizenden euro’s winst pakken). Ik denk dat het mensen zijn met goede konnekties met een makelaar ofzo, want de rest van de markt is hier inmiddels dood. Anderzijds, ik denk dat het slecht met deze flippers afloopt, want je ziet duidelijk hoe ze iedere keer de maximale hypotheek pakken bij hun volgende aankoop, en die zit inmiddels ver boven NHG waarde 😉
De prijzen kunnen flink dalen, maar als de rente verdubbeld (kan met gemak) en/of de HRA, NHG subsidie en allerlei starter subsidies worden afgeschaft dan heb je niks aan die dalende prijzen en ben je misschien met je huidige hypotheek wel beter af.
Ik denk dat er voor wie woont op basis van ‘maandlasten’ uiteindelijk vrij weinig zal veranderen, zolang ze tenminste een verantwoorde hypotheek hebben en geen DSB-variant, en zolang je niet werkeloos wordt.
flippen : kan ook inhouden (en dat doet het ook) bij elke verhuizing enkele tientallen duizenden euros kk betalen . Laat de romantische verhalen veelal nu maar voor wat ze waard zijn.
@johnny nr 15: mogelijk gaat een flink deel van de winst daar aan op ja (maar als je binnen een half jaar doorverkoopt hoef je toch geen overdrachtbelasting te betalen?). Ik denk niet dat mensen zo nog slapende rijk worden, maar het prijsopdrijvend effect is er nog wel.
Voorbeeld bij mij om de hoek: vooroorlogse starterswoning van 47.500 gulden anno 1990, sindsdien diverse malen doorverkocht, laatste verkoop 215K euro in 2008. Staat nu weer te koop voor 279K en zelfs de nieuwe woning van de eigenaars – paar straten verderop – staat alweer te koop voor 379K (vorig jaar gekocht voor +/- 250K). Die gaan duidelijk voor de hoofdprijs…
@Fred: Als de prijzen gaan zakken vlak nadat je gekocht hebt krijg je nog meer spijt. Zelfs als de prijzen stagneren moet je er niet raar van opkijken als je een negatief rendement haalt ten opzichte van huren/sparen. Heb je wel eens berekend hoeveel de maandlasten echt zijn als je rekening houdt met kosten koper, OZB, onderhoud, verzekeringen etc?
Mijn advies is om alleen te kopen als je er qua woning echt op vooruit gaat (of graag klust) en zeker weet dat je er enige tijd kunt blijven zitten. Geen tophypotheek nemen, aflossingsvrij alleen als je het zelf wegzet. Een huis kopen bij wijze van investering is niet zonder risico.
@Niek:
Als je binnen een half jaar doorverkoopt hoef je geen overdrachtsbelasting te betalen? Ik dacht dat deze juist was verzonnen om speculatie tegen te gaan.
Beste Okkie,
Kopen is voor ons en voor velen nog steeds, ook rekening houdend met de door u genoemde extra kosten veel voordeliger dan huren.
Via de woningbouw zouden we in onze wijk zo’n 20 jaar moeten wachten en particulier liggen de huurprijzen voor een enigszins acceptabele woning in onze wijk boven de 2.000 euro ex g/w/l.
Bovendien willen wij liever niet afhankelijk zijn van huurbazen vwb onderhoud e.d. èn willen we niet dat onze woonlasten jaarlijks met ons inkomen meestijgen zoals bij huren het geval is.
Dus de keuze voor kopen is voor ons gauw gemaakt. We balen er alleen van dat met name de afgelopen 2 jaar (in tegenstelling tot wat de media verkondigt) de prijzen hier nog zo extreem gestegen zijn, naast een forse rentestijging. Een daling in de huizenprijzen van 50% zou natuurlijk fantastisch zijn omdat we dan een echt droomhuis kunnen betalen maar op e.o.a. manier denk ik dat dan iedereen dat huis wil (net als wij) en daardoor in mijn optiek de prijzen hier dus onmogelijk zoveel kunnen dalen.
Nu is al eerder aangegeven dat deze site niet bepaald journalistiek verantwoord is omdat het bewust eenzijdige informatie wil verstrekken wat begrijpelijk is maar wat ik wel betreur. Elke keer als ik op deze site kijk voel ik een klein beetje hoop dat het waar zou kunnen zijn, en kijk dan weer om me heen en voel ik weer de teleurstelling….
@Fred Daarom is het ook beter wat meer buiten je directe omgeving te kijken. Er zijn nog gebieden waar men voor de hoofdprijs gaat inderdaad. In de meeste gebieden is dat al niet meer mogelijk.
Vergelijk het maar met een auto waarvan de benzine op is die een helling op rijdt: hij gaat nog met een hort en stoot een stukje vooruit. Maar als het laatste beetje damp verbruikt is, gaat hij ook gewoon de helling af naar beneden.
Algemeen :de laatste zeg 15 jaar heeft er voor gezorgd dat de kk kosten snel terug verdiend was. Het was geen onderwerp meer.
De overdrachtsbelasting kent een verrekening indien binnnen 6 maand een doorverkoop is. Niets betalen is dan ook niet waar.
Nu nog speculeren , in nederland , ik denk dat we met zijn allen nu wel beter weten.
Ik lees hier steeds meer dat de belasting betaler moet opdraaien voor het speculeren van de kopers door de HRA.
Maar door de 6% overdrachtbelasting die betaald wordt telkens als een pand van eigenaar verwisseld, daar hoor je niemand over.
Dat geld gaat zo de staatskas in en gaat naar alles en nog wat waar de kopers van een woning niet op staan te wachten.
Nederland is dus niet alleen met z’n HRA uniek.
@ Lex,
We willen niet in een andere wijk wonen en kijken dus ook niet in een andere wijk.
Als financieel voordeel het enige was dat telde zouden we wel de rest van ons leven bij onze ouders wonen…. maar wij willen graag in een populaire wijk wonen. En omdat die wijk (stadscentrum) populair is en wellicht zal blijven, verwacht ik geen grote prijsdaling helaas.
@okkie nr. 18:
ja, dat dacht ik ook maar volgens mij werkt het echt zo (voor de hoofdsom, niet voor wat er op verdiend wordt) en het lijkt me dat het speculeren aanmoedigt …
Johnny heeft gelijk dat het de afgelopen jaren allemaal geen punt was omdat iedereen die 6% overdrachtbelasting vanzelf terugverdiende via waardestijging. Als je zoals de gemiddelde Nederlander om de 8 jaar (dacht ik?) verhuist stelt het ook weinig voor. Maar in een dalende markt drukt het de verkoper met de neus op de feiten, iemand moet het betalen.
@ frans nr.22:
dat is toch niet zo vreemd? voor alles wat je in de winkel koopt moet je BTW afdragen (vaak nog 19 ipv 6%), ook voor tweedehands zaken etc. … En uniek is het echt niet hoor, ik herinner me dat Belgie ooit bijna 20% rekende maar daar zijn ze mee gestopt omdat mensen dan van alles ‘zwart’ gaan doen om het te omzeilen.
Weet je wat pas uniek is? De super lage WOZ belastingen in Nederland (vergeleken met bijv. de VS, daar betalen ze per maand vaak wat wij per jaar betalen). De overheid heeft altijd geldgebrek en het moet ergens vandaag komen.
NRC meldt vandaag trouwens dat de vraagprijzen in NL massaal (bij één op de drie huizen) verlaagd worden. In hoeverre dat komt door massaal overvragen bij de eerste aanmelding staat er niet bij 😉
die prijsdaling komt wel, geduld is een schone zaak 🙂
@frans:
De overdrachtsbelasting wordt ruimschoots overtroffen door de HRA kosten. Voor een aflossingsvrije hypotheek met een rente van 5% komt dit neer op 63% tot 78% voor de rijken onder ons. Aangezien we een verhoging van de hypotheekrente kunnen verwachten als gevolg van de crisis zal de HRA in de toekomst onbetaalbaar zijn.
Wat mij betreft mag het (stapsgewijs) afschaffen van de HRA gepaard gaan met het verlagen van de overdrachtsbelasting mits de woning voor eigen gebruik is. Zolang er nog op los wordt gespeculeerd zal de overdrachtsbelasting moeten blijven. Een dalende woningprijs zal hier hopelijk een eind aan maken.
@Niek (25)
Zoals je zelf al aangeeft zegt dat bericht eigenlijk niet zoveel. Waar het al helemaal weinig over zegt is over een mogelijke aanstaande prijsdaling.
Wat je nu doet is eerst met een stelling (daling woningprijzen) komen en daar vervolgens bevestigend “bewijs” voor zoeken. In die zoektocht interpreteer je zelfs gegevens op een manier die je daarbij het beste uitkomt.
Die methode wordt vaker gehanteerd, maar leidt zelden tot betrouwbare resultaten.
Logisch ook, want de Nederlandse huishoudens hebben samen zo’n 400 miljard euro geleend om huizen te kopen
Hahaha 400 miljard, en de rest.
FEM business de bron, huiswerk heren (en dames) huiswerk 🙂