Financiële tijdbom onder huizenmarkt

Een groeiende groep mensen zit met twee huizen: een nieuw gekocht huis en het oude huis dat nog niet is verkocht. Door de stagnerende huizenverkoop dreigen mensen in financiële problemen te raken, zeker als hun oude woning meer dan twee jaar te koop staat. De Telegraaf noemt het een tikkende tijdbom.

Sinds 2001 kunnen mensen alleen nog de hypotheekrente aftrekken van de woning die hun hoofdverblijf is. Al bij het invoeren van deze regeling zag men in dat dit vervelende gevolgen kon hebben voor mensen die een nieuw huis kochten terwijl het oude huis nog niet verkocht was.

Voor de situatie twee huizen en dus twee hypotheken werd indertijd de verhuisregeling bedacht. De verhuisregeling houdt in dat mensen in het jaar dat ze een nieuw huis kopen en in de twee kalenderjaren daarna zowel de hypotheekrente van het oude als de hypotheekrente van het nieuwe huis mogen aftrekken. Dat leek indertijd een goede regeling, het gaf voldoende tijd om het nieuwe huis eventueel te laten bouwen en het oude huis te verkopen.

Sinds een jaar zitten we midden in de kredietcrisis. Er worden duidelijk minder huizen verkocht en de regeling – die altijd voldoende ruimte bood – krijgt nu iets van een tikkende tijdbom. Volgend jaar zal de eerste groep mensen komen die tegen de grenzen van de regeling aanloopt. Zij hebben hun huis te koop staan maar krijgen het niet verkocht. Na afloop van de tweejaarstermijn wordt het niet-verkochte huis door de fiscus gezien als vermogen.

Dat houdt in dat de waarde van het huis wordt belast in box 3, de hypotheekschuld wordt gezien als een schuld in box 3. De rente van de hypotheek op het huis is niet langer aftrekbaar, want de fiscus neemt aan dat men vrijwillig twee huizen heeft.

Doordat de hypotheekrenteaftrek van één van de twee huizen wegvalt, verdubbelen de kosten van dat huis bijna. Mensen die nu nog – met moeite – de twee hypotheken betalen, krijgen het een stuk moeilijker.

Zijn er alternatieven voor verkopen?

Zodra deze situatie ter sprake komt, zijn mensen nogal eens geneigd te zeggen: dan ga je het oude huis toch gewoon verhuren? Zo eenvoudig is dat echter niet; verhuren brengt zijn eigen problemen met zich mee. U wordt huisbaas, de huurders hebben huurbescherming en wanneer u het huis zonder huurders wilt verkopen, is het maar de vraag of u de huurders er uitkrijgt.

Hoe groot is deze groep?

Dat valt niet goed te zeggen. Eigenlijk is de enige die hier iets zinnigs over zou kunnen weten de Belastingdienst, maar die houdt niet apart bij hoeveel mensen gebruikmaken van de verhuisregeling. Dat het om een flinke groep gaat, zal duidelijk zijn; in 2007 gingen mensen er immers nog gewoon vanuit dat hun huis binnen een redelijke termijn verkocht zou worden.

Duurde het wat langer, dan zakte je wat in prijs en was je het alsnog zo kwijt. Mensen kochten vaak een huis voordat zij hun oude huis verkocht hadden. Nu blijkt het niet langer zo snel te gaan. Ook courante huizen kunnen een flinke tijd leegstaan (het kan iets langer duren, zegt de makelaar dan eufemistisch).

Als er massaal mensen in de problemen komen doordat zij de lasten door het wegvallen van de aftrekmogelijkheid niet langer kunnen opbrengen, zal dit anderen weerhouden van het kopen van een huis. Als de gedachte eenmaal postvat dat een grote groep mensen de hypotheek niet meer zal kunnen opbrengen zodat de huizenprijzen misschien zullen instorten, is dat voldoende voor velen om nog maar geen huis te kopen (misschien worden ze nog goedkoper). Ook zal men niet willen kopen om te voorkomen dat men zelf ook in zo’n situatie terechtkomt; dan toch maar liever blijven huren. Het zal de woningmarkt nog jaren op slot kunnen houden.

Langer te koop, minder verkocht

Hoeveel woningen er op dit moment langer dan een jaar te koop staan, is niet bekend. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) registreert de woningen pas bij verkoop en dan wordt duidelijk hoelang die woning te koop heeft gestaan.

Bovendien is van de woningen die te koop staan niet bekend of de eigenaars al een ander huis hebben gekocht. „Het kan ook zijn dat mensen alleen maar willen kijken wat ze voor dat huis kunnen krijgen, maar dat ze nog geen concrete verhuisplannen hebben”, aldus een woordvoerder van de NVM. „Wij weten dus niet of die mensen gebruikmaken van de verhuisregeling.”

In het derde kwartaal van dit jaar stonden huizen gemiddeld 75 dagen te koop, zes dagen langer dan in het tweede kwartaal van dit jaar, aldus cijfers van de NVM. Op dit moment staan er bij NVM-makelaars bijna 100.000 woningen te koop, 7 procent meer dan een kwartaal daarvoor. Het aantal woningen dat in het afgelopen kwartaal is verkocht, ligt 13 procent lager dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar.

bron: overgeld.nl