Volgens het CPB moet de overheid 29 miljard euro bezuinigen de komende jaren. Dat is veel te optimistisch. Politici moeten eerlijk zijn en geen verstoppertje spelen met de kiezer.
Volgens het CPB zijn zo’n 29miljard aan bezuinigingen of lastenverzwaringen vereist om de overheidsfinanciën houdbaar te maken. Dat is gelijk aan meer dan zeven AOW-maatregelen.
Maar de CPB-cijfers onderschatten de werkelijke beleidsopgave. Het gaat eerder om ruim 50 miljard euro. Dat is ongeveer 8 procent van het bruto binnenlands product (bbp) en kan door de grote onzekerheid oplopen tot zo’n 65 miljard euro (10 procent bbp). Nederland staat daarom de komende jaren voor een ongekende opgave de overheidsfinanciën in het gareel te krijgen.
Structureel
Het CPB denkt dat het structurele begrotingssaldo de komende drie jaar daalt met 2procent van het bbp (14 miljard euro), van 5procent in 2010 naar 2,8 procent in 2013. Daardoor zal Nederland al in 2013 weer onder de 3-procent tekortnorm van het Groei- en Stabiliteitspact terecht komen. En dat zonder enige budgettaire inspanning te hoeven leveren, en de economie nauwelijks harder groeit dan de door het CPB geraamde groei van 1,5 procent per jaar.
In deze cijfers zijn echter al harde ingrepen in het overheidsapparaat en de zorg opgenomen. Zo veronderstelt het CPB dat de reële uitgaven aan het openbaar bestuur in de periode tot 2015 met zo’n 10 procent dalen (6 à 7 miljard euro). Een dergelijke afname zal een enorme beleidsinspanning vergen van de rijksoverheid en vooral van de lokale overheden.
De zorgkosten exploderen al jaren door vergrijzing, betere behandelingen en medicijnen. In de periode 2000-2015 groeien de zorgkosten 2,5 procent per jaar sneller dan het nationale inkomen. Als die kostenstijging in dat tempo doorzet, geven we in 2050 27procent van het nationale inkomen aan gezondheidszorg uit. De komende decennia is beheersing van de collectief gefinancierde zorguitgaven een van de allergrootste opgaven in de overheidsfinanciën.
Sneller stijgen
Het CPB veronderstelt in de berekeningen dat, als de zorguitgaven sneller stijgen dan de economische groei, deze meerkosten privaat worden gefinancierd. Daarom nemen de eigen bijdragen aan de gezondheidszorg in de volgende kabinetsperiode met vier miljard toe. Het CPB brengt terecht niet alle stijgingen van de zorgkosten automatisch in de uitgavenkaders. Maar wanneer zo’n sterke groei van de eigen bijdragen politiek onacceptabel wordt gevonden, en de hogere zorgkosten alsnog publiek gefinancierd worden, dan geeft de CPB-raming wederom een te optimistisch beeld van de overheidsfinanciën. Dat geldt zowel in de periode tot 2015 als daarna.
Als de kostenstijging in de collectief gefinancierde zorg na 2015 met 1procent sneller groeit dan het bbp, wat gezien de snelle groei tot aan 2015 nog bescheiden is, dan verslechtert de houdbaarheid van de overheidsfinanciën nog eens met ruim 2 procent van het bbp (14 miljard).
Alles bijeen ligt de beleidsopgave vermoedelijk eerder rond de 50 (8 procent bbp) dan de 29 miljard (4,5 procent bbp) die het CPB raamt.
Rijkelijk optimistisch
De CPB-cijfers onderschatten niet alleen de beleidsopgave, ze zijn ook rijkelijk optimistisch.
Lees verder op de website van de Volkskrant
Ik vind het eigenlijk wel een enorme flater dat het CPB al politieke besluitvorming heeft ingecalculeert. Dit zullen de politici (intentioneel) niet menemen in hun bezuinigingspakket. Ik heb liever dat ze een worst-case scenario voorleggen en politici worden aangespoort om die volledig op te lossen. Houden ze dan straks geld over dan kunnen ze de belasting verlagen of de staatsschuld af betalen.
Overigens was er bij Goedemorgen Nederland een econoom die wel erg optimistisch was en dacht dat de begroting vanzelf wel weer goed komt. Overigens zei deze persoon dat alle beramingen natte vinger werk zijn er geen realistische schatting te maken valt. Beetje paradoxale uitspraak: waarom heeft deze man dan uberhaupt nog een baan?
Als Juan het zich goed herinnert, reserveerde voormalig minister van Financien Bos, 200 Miljard euro voor de kredietcrisis in NL, waarvan destijds 50 Miljard ingezet.
Dat was toen al heftig nieuws alleen niemand leek het zich te beseffen, 200 Miljard = 1/3 BNP van NL !
Kortom: hoe verhoudt die 200 Miljard zich tot de 29 en 65 Miljard die nu genoemd worden ?
Zijn dat garanties die niet nodig zijn, klopt die 200 Miljard niet, hebben we in NL ook een bad bank (of meerdere)…..
Tja, de oplossing is niet zo moeilijk als het lijkt.
De vraag is alleen of de overheid hem moet of kan uitvoeren.
@1:
“Beetje paradoxale uitspraak: waarom heeft deze man dan uberhaupt nog een baan?”
dit zijn precies de figuren waar de politiek mee wegloopt; pappen en nathouden.
Ik zie allerlei mogelijkheden voor veel grotere tekorten. Stel je voor dat de rente flink stijgt, dat kost minstetns 10 miljard extra aan HRA en andere woningmarkt subsidies, plus vele miljarden wegens faillissement van het WeW waarborgfonds, plus vele miljarden voor de sociale diensten om de hypotheek van de veel verdieners betaalbaar te houden, enz.
100 miljard tekort halen we wel als onze politiek de huizenmarkt heilig blijft verklaren.
tekort?
http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/7542428/PIMCO-fears-UK-debt-trap.html
Heb voor minister gespeeld bij RTL-Z, waar je bezuinigingen kan doen. Ik kwam uit op 84.4 miljard, waarbij de helft van alle nadelen bij mij overkwamen als…eindelijk…de andere helft durfde ik van te betwisten of ze wel zouden plaatsvinden.
Kortom 84.5 miljard bezuinigen is gemakkelijk :). Je moet het natuurlijk wel willen en de noodzaak ervoor inzien. Overigens was het begrotingstekort na 2 jaar al omgezet in een overschot. En na 8 jaar was de staatsschuld weg en daarmee ook de samenhangende lasten voor de burger. Na 10 jaar voorspelde het programma dat we allemaal 2000 euro in de overheids spaarpot hadden zitten, ondanks de dan sterk toenemende lasten van de vergrijzing.
Nu zal het programma zeker geen perfect model zijn, maar de grote factoren als demografie en belasting inkomsten e.d. waren er wel in meegenomen. De truc was te snijden in onproductieve zaken en maximaal snoeien in de aftrekposten voor de belasting.
Is het slechts frappant dat die 65 miljard als twee druppels lijkt op het bedrag waarmee de falende banken zijn beloond door een superbelangrijke en doortastende zakenman op de achterbank van een donkere auto met een ontzettend dik gevulde portemonnee vol met geld van anderen.
Daarnaast lijken voor mijn naieve ogen die 29 miljard erg veel op de 30 miljard die Bos had kunnen uitsparen volgens Groenink 2 maanden geleden toen dit allemaal nog niet bekend was. Maar wat weet ik ervan? Niets!
En ach wat stellen die paar extra centen ook voor, die arme bankenjongens hebben ze véél harder nodig dan wij, oh ja want anders gaan ze naar het buitenland met al hun talent.
Hier kunt u zien wat er van een land wordt als het God en zijn geboden velaat. Er staat: wie God verlaat heeft smart op smart te vrezen. Ik geloof dat dit nog maar het begin is. Het gaat nu nog alleen over de portemonee….
Kerkganger, vind je het nodig om Valkenende te beledigen? Hij is wel niet het staatshoofd, maar toch. Schennis stelt niet iedereen op prijs.
@8:
“En ach wat stellen die paar extra centen ook voor, die arme bankenjongens hebben ze véél harder nodig dan wij, oh ja want anders gaan ze naar het buitenland met al hun talent.”
beste bezuiniging ooit: salaris bij banken maximeren tot 2x modaal en alle bonussen verbieden. Alle gespuis wat dan een goed heenkomen zoekt mag nooit meer terugkomen in NL. Vanzelfsprekend wel allemaal laten afrekenen met de fiscus tegen speciaal crisisboetetarief voordat ze hun eerlijk gestolen kapitaal kunnen meenemen naar het nieuwe roversnest. Zo kunnen ze ook nog mooi helpen onze concurrentie positie te verbeteren (door het buitenland verder uit te kleden).
@ adamus 10
Ik bedoel zeker niet Dhr. Balkenende maar de gehele Nederlandse bevolking. Dit is niet iets van de laatste jaren maar vanaf de ‘verlicting’. Dit is zeker niet als schennis bedoeld en ook niet om mensen te kwetsen, maar veeleer een oproep tot bekering tot God. Vandaag Goede Vrijdag, bent u ook kerkganger?
Ik hoop dat Nederland niet dezelfde fouten gaat maken zoals als Amerika. Die zitten zo met hun dollar te knoeien, dat zij…en de rest van de wereld met de gebakken peren zitten. De euro zit ook flink in de problemen.