Banksparen is nieuwe woekerpolis

Afgang
De opmerkingen van Van Donselaar zijn een behoorlijke klap in het gezicht van de VEH die al anderhalf jaar roept dat banksparen veel voordeliger zou zijn. Ook de Consumentbond heeft zich hierbij aangesloten. Beide organisaties lijken nu echter op basis van deskundigheid simpel te worden teruggefloten. Het lijkt erop dat deze organisaties slechts oog hebben gehad voor de voordelen van banksparen en na hun eerdere uitspraken weinig zin hebben gehad om naar nadelen te zoeken.

Banksparen onbekend
Vooral de VEH staat in zijn hemd. Deze organisatie doet er alles aan om haar eerdere uitspraken als absolute waarheid de markt in te drammen. Regelmatig verschijnen door de VEH zelf georganiseerde onderzoeken welke moeten werken als een vorm van “self-fulfilling prophecy”. Volgens een deze week geplaatst onderzoek van de VEH zou nu weer blijken dat de meeste consumenten geïnteresseerd zijn in banksparen, “als ze eenmaal weten wat het inhoudt”.

De uitspraken van de VEH komen in een vreemd daglicht te staan als blijkt dat 64 procent van de Nederlandse eigenwoningbezitters het fenomeen banksparen helemaal niet kent. “Maar eenmaal geïnformeerd, vindt bijna de helft dat hun hypotheekverstrekker banksparen zou moeten aanbieden”. Veel mensen denken bij banksparen aan niets anders dan sparen bij een bank. In feite dient banksparen te worden gezien als sparen bij een bank, met een zeer hoge vrijstelling voor vermogensbelasting. Eenzelfde vrijstelling bestond al jarenlang bij levensverzekeringen. Die vrijstellingen gaan alleen maar op als banksparen of polis zijn gekoppeld aan een hypotheek of lijfrente.

Eigenbelang banken
De Rabobank verwacht nog dit jaar een hausse in banksparen, dat de beleggings- en spaarhypotheek in groten getale moet vervangen. De door de Rabobank gedane uiting kan echter worden bijgeschreven in het grote boek van eigenbelang. Banksparen zal het alleen maar halen als daadwerkelijk blijkt dat banksparen op de lange termijn niet ook een kat in de zak is, net zoals de oude beleggingspolis, die verder als woekerpolis door het leven zal moeten. Het onderzoek van Van Donselaar wijst echter op de mogelijke start van een nieuw soort woekerpolis. Als de Rabobank bovendien de zeer populaire Spaarhypotheek wil vervangen door een Bankspaarhypotheek dan verwisselt de Rabobank een hypotheek met een gegarandeerde aflossing dus voor een hypotheek met “woekereigenschappen”.

1. Wat is banksparen?
Met banksparen kunt u bij de bank belastingvrij sparen voor de aflossing van uw hypotheek of ter aanvulling op uw pensioen. Uw inleg wordt periodiek gestort op een geblokkeerde rekening bij een bank naar keuze.

2. Waarom is deze wet ingevoerd?
Uit onderzoek van onder meer de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is gebleken dat veel beleggingsverzekeringen te duur zijn. Bovendien zijn deze verzekeringen, ook wel woekerpolissen genoemd, veelal ingewikkeld en hebben ze een ondoorzichtige kostenstructuur. De Wet Banksparen moet het monopolie van verzekeraars doorbreken en de tariefstransparantie vergroten. Dit leidt tot meer keuze voor de consument, wat uiteindelijk resulteert in lagere kosten.

3. Sinds wanneer is banksparen mogelijk?
Met ingang van 1 januari 2008 is banksparen mogelijk. Het enige probleem is dat banken in januari nog druk bezig waren met het ontwikkelen van speciale producten om banksparen mogelijk te maken. Sinds eind januari komen steeds meer banken met één of meerdere producten voor banksparen op de markt.

4. Wat zijn de voordelen
Het grootste voordeel is dat u meer keuze heeft. U kunt nu kiezen tussen een verzekeringsmaatschappij of een bank, voorheen zat u verplicht vast aan een verzekeraar. Bij banksparen is er geen sprake van een polis, zoals bij een verzekeraar wel het geval is, dus geen extra kosten. Bovendien worden de kosten bij banksparen over de gehele looptijd uitgesmeerd, terwijl de kosten bij beleggingsverzekeringen vooral in de eerste tien jaar hoog zijn.

5. Wat zijn de nadelen?
Een grote tegenvaller bij banksparen is de grote hoeveelheid wet- en regelgeving. Er zijn ook hier veel voorwaarden waaraan moet worden voldaan om in aanmerking te komen voor fiscaal voordeel. Dit kost de bank veel tijd en geld, wat ongetwijfeld aan u wordt doorberekend. Een ander nadeel is dat wanneer u vermogen bij een bank heeft opgebouwd of gestort ter aanvulling van uw pensioen, deze niet levenslang wordt uitgekeerd, zoals bij een lijfrente wel het geval is. Bij banksparen bepaalt u zelf de hoogte van de uitkering en de termijn. Wanneer het opgebouwde vermogen op is, ontvangt u ook niets meer. In geval van overlijden erven uw nabestaanden het eventueel resterende vermogen. Hierover zijn zij successierechten verschuldigd.

6. Wat is het fiscale voordeel?
Wanneer u vermogen opbouwt, bent u boven een bepaalde drempel vermogensbelasting (box 3) verschuldigd. Deze bedraagt 1,2 procent over het vermogen boven de 20.014 euro. Het vermogen dat u via banksparen opbouwt valt onder de inkomstenbelasting in box 1, maar is vrijgesteld van belasting als u aan een aantal voorwaarden voldoet. Zo niet, dan verschuift het vermogen naar box 3 en bent u vermogensbelasting verschuldigd. Spaart u voor uw oude dag dan is de inleg alleen (voor een deel) aftrekbaar indien u een pensioengat heeft.

7. Aan welke voorwaarden moet u voldoen?
Belangrijk is dat het geld wordt gestort op een geblokkeerde rekening, waar u tussentijds niets af mag halen. De minimale looptijd bedraagt vijftien jaar. Er geldt een maximale inleg, deze bedraagt tien keer de laagste inleg. Stel dus dat uw inleg jaarlijks 1.000 euro bedraagt, dan mag u nooit meer dan 10.000 euro en nooit minder dan 1.000 euro inleggen. De
instelling waarbij u spaart moet voldoen aan de eisen voortvloeiende uit de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het door u opgebouwde vermogen is alleen (gedeeltelijk) fiscaal vrijgesteld als u deze gebruikt voor de aflossing van uw hypotheek of als aanvulling voor uw oude dag.

8. Is de vrijstelling onbeperkt?
Nee. Het maximale belastingvrije bedrag bedraagt 145.000 euro per persoon. Deze vrijstelling geldt bij een looptijd tussen de twintig en dertig jaar. Tussen de vijftien en twintig jaar heeft u recht op een belastingvrijstelling van 32.900 euro per persoon. Bedraagt de looptijd minder dan vijftien jaar dan heeft u geen recht op belastingvrijstelling.

9. Wat als mijn hypotheekschuld lager is dan 145.000 euro?
In dat geval wordt uw maximale vrijstelling verlaagd tot de hoogte van uw eigenwoningschuld. Stel dus dat u vijfentwintig jaar hebt gespaard en de totale hypotheek die u moet aflossen bedraagt 110.000 euro, dan is uw maximale vrijstelling eveneens 110.000 euro, in plaats van 145.000 euro.

10. Welke mogelijkheden heb ik om te sparen?
Naast sparen kunt u er voor kiezen om te beleggen, of een combinatie van beide. Voor uw pensioen geldt dat u in plaats van het kopen van een lijfrente het opgebouwde vermogen kunt storten op een geblokkeerde rekening, waaruit u dan maandelijks een vast bedrag ontvangt.

11. Hoe zit het met de overlijdens­risicoverzekering?
Bij een beleggingsverzekering is de overlijdensrisicoverzekering (orv) vaak inbegrepen. Dit is mede de oorzaak voor de ondoorzichtigheid van deze polissen. Bij banksparen zit een orv er niet automatisch bij. Een bank kan u echter wel verplichten een orv af te sluiten. Deze kunt u afsluiten waar u wilt. De verwachting is wel dat banken de mogelijkheid tot het aangaan van een orv in hun producten opnemen.

12. Is banksparen echt goedkoper dan een beleggingsverzekering?
Dat moet nog maar blijken. Volgens de theorie moeten de kosten inderdaad lager uitvallen, maar in de praktijk blijkt het vooralsnog moeilijk vergelijken. Banken komen ieder met hun eigen producten op de markt en deze zijn niet gratis. Ook zij moeten hun kosten terugverdienen. De verwachting is wel dat de kosten bij banksparen transparanter zijn.

13. Zijn er alternatieven?
De makkelijkste manier om vermogen op te bouwen is door zelf te sparen en/of te beleggen in box 3. U betaalt dan weliswaar wel 1,2 procent vermogensrendementsheffing over het door u opgebouwde vermogen, maar in sommige gevallen bent u dan nog altijd goedkoper uit dan bij banksparen of een beleggingsverzekering. Het advies is dan ook om alle mogelijkheden tegen elkaar af te wegen.

zie ook: telegraaf.nl